بیماری فیبرومیالژیا (درد مزمن عضلات): تشخیص علت، علائم و شروع درمان

فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن است که باعث درد در عضلات، پوست و مفاصل می‌شود. سندرم فیبرومیالژیا (FMS) بیش از 30 سال است که یک بیماری شناخته شده است. با این حال، به بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری گفته شده است که علائم آنها فقط در سرشان است.

این به این دلیل است که حملات می‌توانند موقت باشند و درد می‌تواند در بدن حرکت کند. همچنین آزمایش خاصی برای تایید فیبرومیالژیا وجود ندارد. از آنجایی که درد از فردی به فرد دیگر متفاوت است، تشخیص سندرم فیبرومیالژیا برای پزشکان دشوار است.

این مقاله به شما کمک می‌کند تا در مورد درد سندرم فیبرومیالژیا و راه‌های کاهش آن بیشتر بدانید و یا می‌تواند به شما کمک کند تا درک بهتری از تجربه افراد مبتلا به فیبرومیالژیا و نحوه کمک و حمایت از آنها داشته باشید.

چه چیزی باعث فیبرومیالژیا می‌شود؟

علت فیبرومیالژیا ناشناخته است، اما بیشتر مطالعات نشان می‌دهند که به نحوه پردازش درد توسط سیستم عصبی مربوط می‌شود. به نظر می‌رسد که افراد مبتلا به فیبرومیالژیا سیگنال‌های درد را متفاوت پردازش می‌کنند و احتمالا این عارضه ژنتیکی است.

برخی از ژن‌های مورد مطالعه در تحقیقات فیبرومیالژیا در ساخت و شکستن انتقال دهنده‌های عصبی در مغز نقش دارند. انتقال دهنده‌های عصبی مواد شیمیایی طبیعی هستند که سیگنال‌ها را بین سلول‌های عصبی منتقل می‌کنند. این شامل سیگنال‌های درد است. مشکل اساسی در فیبرومیالژیا ممکن است ناشی از پردازش غیرطبیعی درد در مغز باشد. به این ترتیب، برخی از متخصصان فیبرومیالژیا را به عنوان یک اختلال تقویت کننده درد مرکزی توصیف می‌کنند. حجم ‘احساس درد’ مغز به طور غیرطبیعی به بالا تنظیم می‌شود. به عبارت دیگر، افراد مبتلا به فیبرومیالژیا به درد حساسیت بیشتری دارند. آنها نسبت به افرادی که به فیبرومیالژیا مبتلا نیستند، به یک محرک درد پاسخ بیشتری می‌دهند.

فیبرومیالژیا یک بیماری خودایمنی یا التهابی نیست. با این حال، افرادی که دارای یک بیماری خودایمنی اسکلتی عضلانی مانند آرتریت روماتوئید هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فیبرومیالژیا هستند.

عواملی که ممکن است باعث ایجاد این عارضه شوند عبارتند از:

• استرس و فشار عاطفی یا فیزیکی، مانند تصادف رانندگی، استفاده بیش از حد، بی‌توجهی به کودک، یا قرار گرفتن در معرض جنگ یا انواع دیگر رویدادهای آسیب‌زا.
• عفونت، مانند ویروس اپشتین بار یا بیماری لایم
• چاقی
• مشکلات خواب، مانند بی‌خوابی

علائم فیبرومیالژیا چیست؟

فیبرومیالژیا با طیف وسیعی از علائم همراه است. اکثر مطالعات گزارش می‌دهند که این علائم می‌توانند به طور قابل توجهی در طول سال‌ها پایدار و فراگیر باشند و گاهی تا 15 سال پس از شروع باقی می‌مانند. با این حال، بیشتر علائم به مرور زمان بهبود می‌یابند.

علائم معمولاً در هوای سرد یا مرطوب، دوره‌های استرس عاطفی و در ابتدا و انتهای روز بدتر می‌شوند. علائم ممکن است با خواب ضعیف، خستگی جسمی و ذهنی، فعالیت بدنی بیش از حد یا عدم تحرک، اضطراب یا استرس تشدید شوند. علائم و نشانه‌ها عبارتند از:

• چندین نقطه حساس (نقاط ماشه‌ای): وجود نقاط حساس متعدد، معمولا در محل اتصال تاندون عضلانی، یکی از مشخصه‌های اصلی فیبرومیالژیا است. این نقاط نسبت به سایر نقاط بدن بیشتر مستعد درد هستند.
• درد مزمن و گسترده: یکی دیگر از مشخصه‌های اصلی فیبرومیالژیا پوست حساس و کاهش کلی آستانه درد است. درد اغلب در داخل عضلات (میالژی) است. ممکن است در اوایل دوره اختلال در نواحی خاصی (مانند گردن، شانه‌ها) محدود شود، اما معمولاً به مرور زمان به سایر گروه‌های عضلانی (مانند پشت، بازوها، پاها، سینه) گسترش می‌یابد. این درد اغلب به صورت درد عمیق عضلانی، ضربان‌دار، انقباض و یا تیرکشیدن توصیف می‌شود. اگرچه شدت آن متفاوت است، اما درجاتی از درد عضلانی همیشه وجود دارد. رفتارهایی مانند لنگیدن، یا حرکات و وضعیت‌های بدنی بااحتیاط ممکن است به راحتی قابل مشاهده باشند و کیفیت زندگی را مختل کنند.
• سفتی عضلات: این عارضه معمولاً پس از بیدار شدن وجود دارد و با گذشت زمان بهبود می‌یابد، اما ممکن است در طول روز باقی بماند. اغلب، مفاصل متورم می‌شوند، اگرچه التهاب وجود ندارد.
• خستگی: یک خستگی کلی و فراگیر در اکثریت قریب به اتفاق بیماران فیبرومیالژیا وجود دارد. خستگی و ضعف عضلانی خاص نیز افزایش می‌یابد. این خستگی با فعالیت‌های روزانه تداخل دارد و ممکن است فرد را با توانایی محدودی برای عملکرد ذهنی و جسمی مواجه کند.
• مشکلات خواب: شامل اختلالاتی است که از خواب عمیق، آرام و ترمیمی جلوگیری می‌کند. یک فرد ممکن است در به خواب رفتن مشکل داشته باشد یا ممکن است به طور مکرر در طول شب بیدار شود. افراد دیگر ممکن است یک خواب کامل شبانه داشته باشند، اما با احساس خستگی از خواب بیدار شوند. ممکن است مشکلات خاص مربوط به خواب، از جمله آپنه خواب (وقفه تنفسی در خواب) و بیدار شدن ناگهانی مانند فعالیت مغز که خواب عمیق را قطع می‌کند، مشاهده شود.
• سر درد: بیش از نیمی از بیمارانی که فیبرومیالژیا دارند، میگرن و سایر سر دردها را گزارش می‌کنند.
• اختلال در عملکرد شناختی: شامل نارسایی حافظه، حافظه کاری ضعیف (توانایی در حفظ چیزی در ذهن هنگام استفاده از آن برای یک فرآیند ذهنی دیگر) و اختلال در تمرکز، هماهنگی و حفظ واژگان است. تحقیقات نشان می‌دهد که عملکرد این افراد به اندازه افراد سالم 20 تا 30 سال بزرگتر از خود ضعیف است، اگرچه سرعت پردازش ذهنی آنها تقریباً برابر با افراد سالم هم سن خود است.
• حساسیت مفرط (افزایش حساسیت): بسیاری از بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا حساسیت بیشتری به دما، بوها، صداها، نورها و لرزش دارند. آنها همچنین از افزایش حساسیت پوستی رنج می‌برند.
• اختلالات خلقی: تحریک پذیری، افسردگی و اضطراب از علائم رایج فیبرومیالژیا هستند. افراد افسرده ممکن است از افسردگی خودآگاه نباشند یا آن را انکار کنند، که می‌تواند درمان فیبرومیالژیا را پیچیده کند. وجود این علائم ممکن است به دلیل عوامل زیادی باشد، از جمله:
• طولانی شدن دوره پیش تشخیص
• رفتار پزشکی غیر محترمانه
• غم و اندوه و از دست دادن رایج در هر بیماری مزمن
• پشتیبانی ضعیف
• کم خوابی
• سایر شرایط سلامت مزمن همراه
• درد مزمن شدید
• ناهنجاری‌های انتقال دهنده‌های عصبی
• مشکل در حفظ وظایف حرکتی تکراری: بسیاری از بیماران فیبرومیالژیا به دلیل افزایش درد و خستگی در انجام فعالیت‌های تکراری مانند تایپ کردن مشکل دارند.
• کاهش کارایی فیزیکی: کاهش کارایی فیزیکی، به دلیل زمان طولانی‌تر مورد نیاز برای انجام وظایف، امری رایج است.
• تغییرات در هوشیاری: بسیاری از بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا تغییرات روزانه (در طول روز) را در سطوح انرژی و هوشیاری گزارش می‌کنند و یک بازه زمانی را توصیف می‌کنند که در آن در بهترین حالت خود هستند که معمولاً از ساعت 10 صبح تا 2 بعد از ظهر طول می‌کشد.
• علائم دیگر عبارتند از:
• خشکی چشم و دهان
• بثورات
• درد بیش از حد قاعدگی
• صدای زنگ در گوش (وزوز گوش) و درد گوش
• مقاربت دردناک
• سرگیجه
• مشکلات بینایی
• تب کم
• دمای بدن زیر حد نرمال

عوامل خطر برای فیبرومیالژیا چیست؟

عوامل متعددی با فیبرومیالژیا مرتبط هستند. همه افراد دارای عوامل خطر، به فیبرومیالژیا مبتلا نمی‌شوند. عوامل خطر عبارتند از:

• سن: اکثر افراد در دوران میانسالی مبتلا به فیبرومیالژیا تشخیص داده می‌شوند، اما این عارضه می‌تواند کودکان را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
• سابقه خانوادگی فیبرومیالژیا
• مشکلات خواب: کمبود خواب ترمیمی با افزایش التهاب و کاهش تحمل درد همراه است.
• چاقی: زنان چاق و دارای اضافه وزن بیشتر در معرض خطر ابتلا به فیبرومیالژیا هستند.

افراد مبتلا به سایر بیماری‌های روماتیسمی در معرض خطر بالایی برای ابتلا به فیبرومیالژیا هستند. این شرایط عبارتند از:

• اسپوندیلیت آنکیلوزان (التهاب مفاصل بین مهره‌های ستون فقرات)
• آرتریت روماتوئید (بیماری خود ایمنی مزمن که با التهاب مفاصل مشخص می‌شود)
• لوپوس اریتماتوز سیستمیک (اختلالی که در آن بدن به سلول‌ها و بافت‌های سالم خود حمله می‌کند)

شما می‌توانید خطر ابتلا به فیبرومیالژیا را با همکاری با پزشک خود برای مدیریت هر گونه مشکل سلامتی که بر استخوان‌ها، مفاصل یا ماهیچه‌های شما تأثیر می‌گذارد، کاهش دهید.

فیبرومیالژیا چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک با پرسیدن سوالاتی در مورد درد و یادداشت علائم موجود شروع می‌کند. پزشک ممکن است در مورد علائم اضافی (مانند خستگی و حساسیت به فشار و دما) سؤالاتی بپرسد، معاینه انجام دهد یا آزمایش خون یا اشعه ایکس را درخواست کند.

چگونه فیبرومیالژیا را درمان کنیم؟

هیچ درمانی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد. هدف از درمان، بهبود علائم و توانایی‌های عملکردی بیمار است. سازمان غذا و داروی آمریکا داروهایی را برای درمان علائم فیبرومیالژیا تایید کرده است. با این حال، درمان هر گونه بیماری زمینه‌ای که می‌تواند فیبرومیالژیا را بدتر کند، به همان اندازه مهم است. به عنوان مثال می‌توان به افسردگی، اضطراب یا اختلال خواب اشاره کرد.

درمان‌های رایج و مبتنی بر شواهد فیبرومیالژیا عبارتند از:

داروهای مورد استفاده برای درمان فیبرومیالژیا  

داروهای مورد استفاده برای درمان فیبرومیالژیا عبارتند از:

• مسکن‌ها، مانند آسپرین یا استامینوفن (تیلنول)
• داروهای ضد افسردگی، مانند دولوکستین (Cymbalta)، فلوکستین  (Prozac)، یا میلناسیپران  (Savella)
• داروهای ضد تشنج، مانند گاباپنتین (Neurontin) و پره گابالین (Lyrica)
• داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین)
• مسکن‌های درد، مانند ترامادول (اولترام)
• داروهای خواب، از جمله داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای با دوز پایین

پزشک می‌تواند یک برنامه درمانی متناسب با نیازهای شما ایجاد کند. مهم است که دقیقاً برنامه درمانی فیبرومیالژیا را دنبال کنید تا علائم شما به حداقل برسد و احتمال عود علائم شما در طول زمان کاهش یابد. به همان اندازه مهم است که در صورت بدتر شدن علائم یا ایجاد علائم جدید به پزشک خود اطلاع دهید.

فعال بودن

فعال ماندن تا حد امکان برای بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا ضروری است. نشان داده شده است که ورزش منظم باعث کاهش درد و افزایش استقامت می‌شود و ممکن است برای مدیریت فیبرومیالژیا ضروری باشد، اما باید به درستی انجام شود. اکثر بیماران فیبرومیالژیا باید عادات ورزشی قدیمی خود را اصلاح کنند. از انقباض غیرعادی باید اجتناب شود. برای بیماران فیبرومیالژیا توصیه می‌شود که ورزش را از سطح پایین شروع کرده و به تدریج افزایش دهند و با ورزش‌های کم ضربه مانند پیاده روی کار کنند. نوع فعالیت ورزشی باید حداقل هر 20 دقیقه یکبار تغییر کند.

تراپی‌ها 

بسیاری از روش‌های درمانی دیگر ممکن است در درمان فیبرومیالژیا استفاده شوند. یافتن درمانگرانی که برای کار با فیبرومیالژیا آموزش دیده و باتجربه‌اند بسیار مهم است. یک پزشک ممکن است بتواند یک درمانگر واجد شرایط را معرفی کند. همه درمان‌ها به یک اندازه کارآمد نیستند و آنچه برای یک بیمار مؤثر است ممکن است برای دیگری مؤثر نباشد.

درمان‌هایی که برای بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا موثر هستند عبارتند از:

• درمان دستکاری: به عنوان مثال، ماساژی که به آرامی در طول کار عمیق عضلانی پیشرفت می‌کند، نتایج بلند مدتی را ایجاد می‌کند. یکی دیگر از تغییرات، رهاسازی مایوفاشیال، شامل کار بر روی عضلات سفت و منقبض و نقاط ماشه‌ای برای رها کردن یا کشیده شدن نواحی مشکل است. برخی از بیماران گزارش داده‌اند که مراقبت مناسب کایروپراکتیک توسط درمانگرانی که به طور ویژه برای کار با فیبرومیالژیا آموزش دیده‌اند، به کاهش درد کمک می‌کند.
• تکنیک‌های آرامش بخش: آرامش ممکن است برای مدیریت درد و استرس استفاده شود. تنفس عمیق، تصاویر بصری و صدای آرامش بخش ممکن است به عنوان ابزار موثری برای آرامش استفاده شود.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند در مورد نحوده تمرین و ورزش آموزش دهند و روش‌های تسکین درد مانند گرما درمانی را ارائه دهند.
• کاردرمانی: کاردرمانگران می‌توانند در مورد صرفه جویی در انرژی، ساده کردن وظایف، اصلاح خانه و استفاده از تجهیزات تطبیقی ​​آموزش دهند.
• طب فشاری: برای کنترل علائم از فشار روی نقاط هدف بدن استفاده می‌شود.
• طب سوزنی: سوزن‌ها در نقاط هدف بدن قرار می‌گیرند تا درد را کاهش دهند و الگوهای خواب را بهبود بخشند. در مورد اثربخشی استفاده از طب سوزنی در درمان فیبرومیالژیا اختلاف نظر وجود دارد، اما برخی مطالعات نتایج مفید قابل توجهی را نشان می‌دهند.
• سرما درمانی: سرما درمانی برای دردهای مزمن به منظور افزایش آستانه درد استفاده می‌شود. سرمای زیاد باعث آسیب عصبی می‌شود.
• ترموتراپی (گرمادرمانی): گرما درمانی معمولاً در توانبخشی برای از بین بردن سفتی مفاصل انجام می‌شود. گرمای مرطوب عمیق‌تر به عضله نفوذ می‌کند و آرامش بیشتری نسبت به گرمای خشک ایجاد می‌کند. گرمای بیش از حد می‌تواند باعث سوختگی شود. از گرما نباید روی پوست‌های حساس یا هنگام استفاده از مسکن‌ها استفاده شود.
• درمان شناختی رفتاری: این روش درمانی به افراد کمک می‌کند تا نحوه نگرش و تفکر خود در مورد درد را تغییر دهند تا توانایی خود را برای مقابله مثبت با بیماری افزایش دهند. به این معنی که ادراک افراد از خود و محیط اطرافشان بر احساسات و رفتار آنها تأثیر می‌گذارد.
• بیوفیدبک: اطلاعات مربوط به عملکردهای معمولاً ناخودآگاه بدن (به عنوان مثال، تنش عضلانی و فشار خون) برای کمک به کنترل آگاهانه بر این عملکردها استفاده می‌شود. الکترودهایی بر روی ماهیچه‌ها قرار می‌گیرند تا تشخیص دهند کدام یک از آنها استفاده می‌شود. سپس افراد می‌توانند سعی کنند به طور آگاهانه تنش عضلانی را در آن ناحیه کاهش دهند.
• تزریق درمانی: پزشکان ممکن است برای تسکین درد، دارو را به نقاط حساس تزریق کنند. این تزریق‌ها تنها زمانی استفاده می‌شوند که یک ناحیه خاص دردناک باقی بماند و تنها تسکین موقتی را ارائه می‌دهد. نشان داده شده است که تزریق لیدوکائین تا چند روز باعث کاهش درد و بهبود خلق و خو می‌شود، اما تزریق بی‌حس کننده‌های موضعی و کورتیکواستروئیدها نسبت به تزریق بی‌حس کننده‌های موضعی به تنهایی تاثیر مفیدی ندارد.
• تکنیک اسپری و کشش: درمانگران با اسپری بی‌حس کننده موضعی عضله را بی‌حس کرده و سپس عضله دردناک و منقبض شده برای کاهش درد و سفتی می‌کشند. بسیاری از درمانگران از یخ به جای اسپری استفاده می‌کنند، زیرا اسپری گران است و یخ به همان اندازه موثر عمل می‌کند.
• مدیریت استرس: افراد از تکنیک‌های مدیریت استرس برای کاهش استرس استفاده می‌کنند. استرس ممکن است علائم فیبرومیالژیا را تشدید کند.
• هیپنوتیزم درمانی: هیپنوتیزم ممکن است برای القای حالت خلسه‌ای از تغییر آگاهی و ادراک استفاده شود که در طی آن ممکن است پاسخگویی به پیشنهادهایی برای مدیریت استرس، ایجاد آرامش عمیق و کاهش درد عضلانی وجود داشته باشد.
• مگنت‌تراپی: برخی افراد از آهنربا برای افزایش جریان خون و کمک به علائم استفاده می‌کنند. اگرچه این یکی از پرکاربردترین درمان‌های مکمل است، اما طبق مطالعات هیچ تاثیر خاصی ندارند.

نکات تغذیه و رژیم غذایی برای فیبرومیالژیا چیست؟

در حالی که هیچ رژیم غذایی یا نکات غذایی خاصی نمی‌تواند تمام علائم فیبرومیالژیا را کاهش دهد، بسیاری از متخصصان موافق هستند که افراد مبتلا به فیبرومیالژیا باید از یک رژیم غذایی سالم و مغذی پیروی کنند و مقدار زیادی آب بنوشند. یک رژیم غذایی سالم می‌تواند به شما کمک کند تا نیازهای غذایی روزانه خود را برآورده کرده و انرژی را افزایش دهید. تغذیه مناسب یکی از اجزای یک سبک زندگی سالم همراه با ورزش منظم، خواب با کیفیت و مدیریت استرس است که می‌تواند به مدیریت علائم فیبرومیالژیا کمک کند.

نکات رژیم غذایی سالم برای فیبرومیالژیا عبارتند از:

• از یک رژیم غذایی سالم و متعادل استفاده کنید. روی میوه‌ها، سبزیجات تازه و غلات کامل تمرکز کنید و از غذاهای فرآوری شده خودداری کنید.
• مصرف گوشت قرمز را محدود کنید. به جای آن مرغ بدون چربی، ماهی و پروتئین‌های گیاهی را انتخاب کنید.
• از چربی‌های سالم مانند آنهایی که در آووکادو، دانه‌های چیا، روغن زیتون و ماهی‌های چرب مانند سالمون یافت می‌شود، استفاده کنید.
• مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی را برای دریافت متوسط ​​نیاز روزانه ویتامین‌ها و مواد معدنی مصرف کنید.
• از الکل و کافئین خودداری کنید.
• از افزودنی‌های غذایی، از جمله شیرین کننده مصنوعی آسپارتام و تقویت کننده‌های طعم مونو سدیم گلوتامات (MSG) و نیترات‌ها خودداری کنید. همه آنها درد و علائم فیبرومیالژیا را بدتر می‌کنند.
• مصرف قند را کاهش دهید که ممکن است عفونت‌های مخمری را که در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا رایج است کاهش دهد.

قبل از ایجاد تغییرات قابل توجه در رژیم غذایی‌تان از ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود راهنمایی بخواهید.

آیا فیبرومیالژیا طول عمر را کوتاه می‌کند؟

فیبرومیالژیا یک بیماری تهدید کننده زندگی نیست. همچنین آسیب فیزیکی به بدن وارد نمی‌کند. اگرچه عوارض فیبرومیالژیا ممکن است آسیب فیزیکی وارد کند. فیبرومیالژیا با مشکلات خواب قابل توجه و شرایط سلامت روان مانند افسردگی مرتبط است. افسردگی شدید به دلیل خطر خودکشی می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. میزان مرگ و میر خودکشی در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا بیشتر است. برای بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا ضروری است که علاوه بر علائم جسمی، به دنبال درمان اختلال خلقی نیز باشند.