آرتریت روماتوئید زانو (RA) یک بیماری طولانی مدت یا مزمن است که منجر به التهاب مفاصل زانو و بافتهای اطراف آن و حتی گاهی اوقات سایر اعضای بدن میشود. این یک بیماری خود ایمنی است، به این معنی که سیستم ایمنی بدن بافت سالم اشتباه گرفته و شروع به حمله به خود میکند. آرتریت روماتوئید زانو ممکن است در نهایت غضروف مفصل زانو را از بین ببرد.
آرتریت روماتوئید و یا روماتیسم مفصلی میتواند در هر سنی رخ دهد اما به طور معمول در سنین میانسالی و در زنان شیوع دارد. از آنجا که این عارضه مزمن است، بدون درمان پزشکی ممکن است علائم شما بدتر شود و منجر به درد شدیدتر در زانو، از دست دادن تحرک و تغییر شکل احتمالی مفصل زانو شود. ممکن است زانوی شما متورم شود، و هنگام لمس مفصل، احساس گرما و اسفنجی کنید.
درمان زودهنگام با داروهای مناسب، فیزیوتراپی، ورزش و روشهای پیشگیری ممکن است از بدترشدن وضعیت مفصل جلوگیری میکند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر دربارهی درمان آرتریت روماتوئید زانو (روماتیسم مفصلی) و یا رزرو نوبت در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر فلاح با شماره تلفنهای 03136252857 – 09303970020 تماس حاصل فرمایید.
علت آرتریت روماتوئید زانو
تا به امروز، علت دقیق روماتیسم مفصلی یا RA ناشناخته مانده است، اما این عارضه بهعنوان یک بیماری خود ایمنی شناخته شده است. این بیماری باعث میشود سیستم ایمنی طبیعی بدن شروع به حمله به سلولها و بافتهای سالم کرده و به سیستم اسکلتی، از جمله زانوها آسیب برساند. در حالی که تحقیقات زیادی در مورد آرتریت روماتوئید زانو وجود دارد، هنوز تعیین نهایی در مورد اینکه چرا برخی از افراد به این بیماری مبتلا میشوند، بدست نیامده است. برخی شواهد نشان می دهد که وراثت نقش مهی در علت این بیماری دارد.
علائم
علائم رماتیسم مفصل زانو شامل موارد زیر است:
- دشواری در انجام کارهای عادی
- سفتی زانو (اغلب در صبح هنگام شدیدتر است)
- درد مفصل زانو
- تورم مفصل زانو
- افزایش درد هنگام حرکت مفصل زانو
- کاهش دامنه حرکتی زانو
- خستگی عمیق و کمبود انرژی
- تبهای گاه به گاه
تشخیص
در تشخیص آرتریت روماتوئید زانو، پزشکان قبل از انجام معاینه فیزیک، شرح حال کامل بیمار را میگیرند. پزشکان به دنبال ویژگیهای خاصی از جمله مفاصل درگیر هستند. گاهی اوقات پزشک تستهای آزمایشگاهی و اشعه ایکس را تجویز میکند.
آزمایش خون نیز میتواند برای تشخیص آرتریت روماتوئید مفید باشد اما بعد از بررسی شرح حال و معاینه فیزیکی بیمار است. ناهنجاری در آزمایش خون معمول در RA میتواند شامل کم خونی و وجود آنتی بادی به نام فاکتور روماتوئید باشد. بعضی از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید فاکتور روماتوئید مثبتی ندارند و در واقع بسیاری از افراد با آزمایش خون مثبت برای این عارضه، فاکتور روماتوئید ندارند. اگرچه اشعه ایکس در اوایل آرتریت روماتوئید میتواند طبیعی باشد، اما الگوی آسیب مفصلی که در اشعه ایکس افراد مبتلا به بیماری طولانی مدت دیده میشود، میتواند به تأیید تشخیص کمک کند. در بعضی موارد، ممکن است به دلیل عدم وجود آرتروز قابل توجه و سایر ویژگیهای متمایز RA، تشخیص با اطمینان زیاد برای پزشک آسان باشد. ممکن است چندین ماه طول بکشد تا ویژگیهای کافی در تشخیص مطمئن باشند.
درمان
اهداف روشهای درمانی آرتریت روماتوئید زانو در حال حاضر تسکین درد، کاهش التهاب توقف یا کاهش آسیب مفصل و بهبود عملکرد و رفاه بیمار است. هیچ درمان استاندارد واحدی وجود ندارد که برای همه مبتلایان به RA اعمال شود. این بیماری ممکن است از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد. در عوض، یک برنامه درمانی باید با توجه به شدت آرترو، سایر مشکلات پزشکی و سبک زندگی و ویژگیهای فردی، برای پاسخگویی به نیازهای هر شخص طراحی شود.
در روند درمان آرتریت روماتوئید معمولاً متخصصین فیزیوتراپی، متخصصین کاردرمانی و جراحان ارتوپدی نقشهای مهمی را در اجرای طرح درمانی ایفا میکنند.
رژیم غذایی
برخی از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید زانو کشف کردهاند که غذاهای خاص باعث تشدید ورم مفاصل میشوند یا به آنها کمک میکنند. حفظ یک رژیم غذایی سالم که شامل پروتئین و کلسیم کافی باشد بسیار مهم است.
در طی شراره های آرتروز، افراد اشتهای خود را از دست میدهند و تمایل به کاهش وزن دارند. در این مواقع، اطمینان از دریافت کافی کالری مهم است. هنگامی که آرتروز فعالیت کمتری دارد یا افرادی که از داروهای کورتون برای آرتریت روماتوئید زانو استفاده میکنند، جلوگیری از افزایش وزن بیش از حد ضروری است. اقدامات سالم، مانند عدم استعمال دخانیات و انجام معاینات پزشکی منظم، برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید بسیار مهم است.
فیزیوتراپی و کاردرمانی
درمانهای فیزیوتراپی و کاردرمانی برای بیشتر افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید زانو مفید میباشند. فیزیوتراپیستها میتوانند به شما یاد دهند که چگونه متناسب با تواناییهای جسمی خود ورزش کنید. آنها به شما دستورالعمل ارزشمندی در مورد چگونگی استفاده بهتر از روشهای درمانی با سرما و گرما برای کاهش سفتی و تورم مفصل و سهولت حرکت را نیز آموزش میدهند. در بعضی مواقع، درمانگران ممکن است برای کاهش درد یا بهبود تحرک مفصلی، از دستگاههای خاصی برای اعمال گرمای عمیق یا تحریک الکتریکی استفاده کنند.
متخصصین کاردرمانی به افراد میآموزند که در صورت ابتلا به آرتروز، چگونه از مفاصل خود به بهترین وجه محافظت و استفاده کنند. آنها همچنین به بیمار نشان میدهند که، با وجود محدودیتهایی که ممکن است توسط آرتریت روماتوئید زانو ایجاد شود، چگونه بهتر میتوانند با کارهای روزمره در محل کار و خانه کنار بیایند. گاهی اوقات این شامل استفاده از ابزارها و موارد عملی است که به افراد در انجام فعالیتهای روزمره خود کمک میکند. مهم است که به یاد داشته باشید که افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید میتوانند و باید قادر به انجام بیشتر کارهای عادی یا معمول دیگران باشند، با این تفاوت که انجام این کار کمی بیشتر طول میکشد.
دارو
باید تأکید کرد که همه داروها حتی داروهای بدون نسخه نیز عوارض جانبی دارند. با این حال، آرتریت روماتوئید زانو در صورت عدم درمان مشکلات خاص خود، مانند تخریب مفصل را ایجاد میکند. بنابراین تصمیمات درمانی باید تا آنجا که ممکن است مطلع شود، و فواید درمان (تسکین درد، جلوگیری از معلولیت) را در برابر خطرات و حتی هزینههای استفاده از انواع خاصی از داروها بسنجد.
ضد التهاب
آسپرین هنوز بخش مهمی از برنامه درمانی بسیاری از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید مفصلی است. برای موثر بودن، باید در دوزهای بسیار بیشتر از معمول به عنوان داروی بدون نسخه برای دردهای جزئی تجویز شود. در مقایسه با سایر داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID)، آسپرین ارزانتر است و سطح خون آن را میتوان به طور دقیق اندازه گیری کرد. با این حال، این میتواند باعث مشکلات معده در بسیاری از افراد شود. بسیاری از ارائه دهندگان استفاده از اشکال روکش شده آسپرین را توصیه میکنند. این موارد برای معده ایمن ترند، اما هزینه بیشتری دارند.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی گروه بزرگی از داروها هستند که مکانیسمهای عملکردی مشابه آسپرین دارند. این گروه از داروها شامل کورتیکواستروئیدها (کورتیزون و سایر مواد مرتبط) نیستند. مانند آسپرین، این داروها میتوانند برخی از علائم التهاب و برخی از دردهای مرتبط با آرتریت روماتوئید را تسکین دهند.
کورتیکواستروئیدها
نقش کورتیکواستروئیدها (پردنیزون کورتیزون و سایر مواد مشابه) در آرتریت روماتوئید زانو هنوز مورد بحث پزشکان است. در کوتاه مدت، کورتیزون میتواند باعث شود افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید به طور چشمگیری احساس بهتری داشته باشند. با این حال، اگر این دارو در طول ماهها یا سالها استفاده شود، ممکن است به همان اندازه موثر نباشد و عوارض جانبی شروع میشود.
کورتیکواستروئیدها را میتوان به صورت قرص تجویز یا به صورت مایع به طور مستقیم به مفصل یا به عضله تزریق کرد. بیشترین مزایا و بسیاری از عوارض جانبی این دارو ارتباط مستقیمی با دوز مصرفی دارد. هدف درمانی همیشه یافتن کمترین دوز موثر است که تا حد امکان از عوارض جانبی جلوگیری کند.
احتیاط: قطع و یا تغییر ناگهانی مقدار کورتیکواستریودهایی که مصرف میکنید خطرناک است. همیشه قبل از ایجاد تغییر در دوز پردنیزون یا سایر داروهای کورتون، با پزشک خود مشورت کنید.
داروهای دیگر
داروهای ضد روماتیسمی اصلاحکننده بیماری (DMARDs) میتوانند پیشرفت RA را کند کرده و مفاصل و سایر بافتها را از آسیب دائمی نجات دهند. متداولترین نوع این دسته از داروها شامل متوترکسات (Trexall)، لفلونومید Leflunomide))، هیدروکسی کلروکلین (Hydroxychloroquine) و سولفاسالازین ( Sulfasalazine) است.
جراحی
برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید زانو و آسیب شدید مفصلی، جراحی مانند تعویض مفصل کامل زانوها میتواند تفاوت بین وابستگی به دیگران و زندگی مستقل در خانه یا اجتماع باشد. چنین روشهایی توسط جراحان ارتوپدی با آموزشهای ویژه در مورد تعویض مفصل انجام میشود. قسمتهای آسیب دیده، با اتصالات فلزی یا پلاستیکی جایگزین میشوند. این قسمتها با پیوند استخوان یا با گذاشتن ایمپلنت به استخوان متصل میشوند که به استخوان اجازه میدهد پیوند بیولوژیکی ایجاد کند.