کاربرد فیزیوتراپی برای درمان و توانبخشی بیماری‌های اسکلتی عضلانی

فیزیوتراپی به افرادی با هر سن و با هر گونه آسیب یا بیماری می‌تواند کمک کند که توانایی‌های عادی خود را مجددا به دست بیاورند و حرکت و کارایی فیزیکی بهتری داشته باشند. برنامه‌های ویژه‌ی فیزیوتراپی که مخصوص هر بیمار تدوین می‌شوند، به آن‌ها کمک می‌کنند به سطح فعالیت و کارایی قبلی خود مجددا بازگردند. فیزیوتراپیست به شما  راهنمایی می‌دهد که چگونه با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی خود از بروز آسیب‌های بیشتر در آینده جلوگیری کنید و سلامت عمومی خود را بهبود بخشید.

فواید و کاربردهای فیزیوتراپی

در ادامه به 10 مزیت مهم فیزیوتراپی اشاره شده است:

کاهش یا رفع درد

تکنیک‌های ورزش‌درمانی  و درمان‌دستی، جااندازی بافت‌های نرم و مفاصل یا مدالیته‌های درمانی مانند تیپینگ یا اولتراسوند یا تحریک الکتریکی، همگی به کاهش درد و بازیابی کارایی عضلات و مفاصل کمک می‌کنند. این درمان‌ها همچنین می‌توانند از بازگشت مجدد درد جلوگیری کنند.

اجتناب از انجام عمل جراحی

اگر فیزیوتراپی بتواند به بیمار کمک کند که آسیب‌دیدگی خود را بهبود دهد و یا موجب تسکین درد او شود، احتمالا دیگر نیازی به انجام جراحی نیست. حتی در صورتی که انجام جراحی اجتناب‌ناپذیر باشد، انجام درمان‌های فیزیوتراپی قبل از جراحی کمک بسیاری به موفقیت عمل و همچنین ریکاوری سریع‌تر بعد از عمل جراحی می‌کند. اگر بیمار در حالی جراحی انجام دهد که بدن او قویتر و آماده تراست، دوره ریکاوری او نیز بسیار سریعتر سپری می‌شود. با اجتناب از انجام جراحی، هزینه‌های درمان نیز تا حدود زیادی کاهش پیدا می‌کنند.

بهبود حرکت پذیری بدن

اگر بیمار در ایستادن، راه رفتن، یا حرکت کردن مشکل داشته باشد (صرف‌نظر از سن بیمار)، انجام فیزیوتراپی می‌تواند به او کمک کند. انجام تمرینات کششی و تقویتی به بازیابی توانایی حرکت دادن مفاصل کمک می‌کند. پزشک می‌تواند در صورت نیاز استفاده از وسایل کمکی حرکتی مانند واکر یا عصا را تجویز کند. با تدوین یک برنامه‌ی اختصاصی برای بیمار، می‌توان به او کمک کرد که تمرین کند و هر فعالیت خاصی که در زندگی‌اش برای او مهم است با راحتی انجام داد. تمرینات به نحوی تدوین می‌شوند که کاملا برای بیمار ایمن باشند و نهایت کارایی را داشته باشند.

بهبودی پس از سکته مغزی

از دست دادن بخشی از حس لامسه و کارایی حرکتی در بدن یکی از عوارض شایع پس از سکته مغزی است. فیزیوتراپی به تقویت مجدد قسمت‌های تضعیف شده در بدن کمک می‌کند و توانایی حفظ تعادل و راه رفتن را در بیمار بهبود می‌دهد. فیزیوتراپی به بیماران سکته مغزی کمک می‌کند در اطراف تخت خود حرکت کنند و جابه‌جا شوند و بنابراین بتوانند در فضای خانه بیشتر مستقل باشند و برای دستشویی رفتن، لباس پوشیدن و دیگر کارهای روزمره نیاز به کمک نداشته باشند.

بهبودی آسیب‌های ورزشی

پزشکان می‌دانند که چگونه هر یک از ورزش‌های مختلف موجب افزایش ریسک بروز برخی آسیب‌ها می‌شوند (مانند شکستگی‌های فشاری برای دوندگان استقامتی). پزشکان می‌توانند برنامه‌های ریکاوری ویژه‌ای تدوین کنند که از بروز این آسیب‌ها جلوگیری کنند تا شخص بتواند به نحو ایمن به ورزش خود بپردازد.

بهبود تعادل بدن و جلوگیری از زمین خوردن

زمانی که بیمار می‌خواهد برنامه فیزیوتراپی را آغاز کند، تمامی خطرات و ریسک‌های ممکن بررسی می‌شوند. در صورتی که بیمار در حفظ تعادل خود مشکل داشته باشد بنابراین احتمال زمین خوردن او زیاد است و پزشک، تمریناتی را برای بهبود توانایی حفظ تعادل برای او تجویز. در این تمرینات موقعیت‌هایی مشابه با موقعیت‌های پیش‌آمده در زندگی عادی و روزمره شبیه‌سازی می‌شوند که در آن ، تعادل فرد به چالش کشیده می‌شود. همچنین تمریناتی برای بهبود هماهنگی عضلات انجام می‌شود و در صورت نیاز استفاده از وسایل کمکی برای حرکت تجویز می‌شود. اگر مشکل عدم تعادل به سیستم گوش میانی بیمار مربوط باشد، پزشک می‌تواند با انجام درمان‌هایی، کارایی سیستم گوش میانی را به حالت عادی بازگرداند تا علائم سرگیجه از بین بروند.

کنترل دیابت و بیماری‌های عروقی

به طور کلی به عنوان بخشی از برنامه کلی درمان دیابت، شما باید ورزش کنید تا قند خون شما تحت کنترل باشد. علاوه بر این افراد مبتلا به دیابت ممکن است در پاهای خود مشکلات حسی داشته باشند. پزشک می‌تواند به این بیماران آموزش دهد که چگونه از پاهای خود مراقبت کنند و از کفش مناسب استفاده کنند تا از بروز مشکلات بیشتر پیشگیری شود.

کنترل مشکلات فیزیکی مربوط به پیری

با بالا رفتن سن بیماری‌هایی مانند آرتروز  یا پوکی استخوان بروز می‌کنند. برخی از افراد مجبور  به انجام عمل تعویض مفصل می‌شوند. پزشکان می‌توانند به بیماران کمک کنند که به بهترین نحو از خود مراقبت کنند، پس از عمل جراحی بهبود یابند و عوارض ناشی از آرتروز یا پوکی استخوان را کنترل کنند.

کنترل بیماری‌های قلبی و ریوی

برنامه توانبخشی بیماران قلبی برای افرادی انجام می‌شود که سابقه سکته قلبی داشته‌اند یا به تازگی عمل جراحی قلب انجام داده‌اند.  در صورتی که کم‌توانی قلبی و عروقی بیمار نیز موجب شده زندگی روزمره او تحت تاثیر قرار بگیرد می‌تواند برنامه توانبخشی قلبی عروقی را انجام دهد. برای مشکلات ریوی ، می‌توان با انجام تمرینات قدرتی و هماهنگ‌کننده برای نفس کشیدن، سطح کیفی زندگی بیمار را بهبود داد و به آن‌ها کمک کرد که مایعات درون ریه آن‌ها تخلیه شود.

کنترل سلامت زنان و بیماری‌های زنان

سلامت زنان دارای مسائل خاص خودش است مانند مسائل مربوط به قاعدگی، بارداری و بعد از یائسگی. پزشک می‌تواند برنامه درمانی ویژه‌ای برای رفع مشکلات مربوط به زنان تدوین کند. درمان‌های فیزیوتراپی همچنین متدهای ویژه‌ای برای درمان بی‌اختیاری ادرار و مدفوع، سرطان سینه، یبوست، فیبرومیالژیا، لنف ادم، درد لگن دارد.

جلسه فیزیوتراپی چگونه پیش می‌رود؟

فیزیوتراپی می‌تواند به تمامی افراد با هر سنی کمک کند. بیماری‌ها و آسیب‌های بسیاری با فیزیوتراپی درمان می‌شوند. پزشک در تمامی مراحل درمان و توانبخشی بیمار را همراهی می‌کند، از تشخیص‌های اولیه گرفته تا مراحل انتخایی ریکاوری که شامل اقدامات پیشگیرانه برای آینده می‌شود.  فیزیوتراپی ممکن است به عنوان یک درمان مستقل و یا به عنوان درمان مکمل در کنار سایر درمان‌ها انجام شود.

هر بیماری به هر نحوی که برای فیزیوتراپی مراجعه کند،اقدامات زیر برای او انجام می‌شوند:

• معاینه فیزیکی کامل و ارزیابی وضعیت فیزیکی بیمار از جمله سوابق پزشکی و انجام برخی تست‌های مشخص مانند ارزیابی وضعیت قرارگیری بدن، مکانیک حرکتی بدن، انعطاف‌پذیری، حرکت پذیری مفاصل، حجم عضلانی و کارایی فیزیکی.
• ارائه تشخیص بالینی از وضعیت شما، پیش‌بینی روند درمان و نتایج آن و برنامه درمانی کوتاه‌مدت و بلندمدت.
• ارائه برنامه درمان طب فیزیکی بر اساس ارزیابی‌های پزشک و تشخیص او.
• ارائه توصیه‌های به بیمار در مورد مراقبت از خود.

معمولا پزشک، تمریناتی که بیمار باید انجام دهد را به نحو صحیح به بیمار آموزش می‌دهد تا بیمار بتواند آن‌ها را در خانه انجام دهد.

در فیزیوتراپی از چه روش‌های درمانی استفاده می‌شود؟

پزشکان تنها در درمان درد تخصص ندارند بلکه در تشخیص علت و منشا آن نیز تخصص دارند. پزشک به دنبال منشا درد شما و نواحی از بدن می‌گردد که دچار ضعف و گرفتگی شده‌اند و موجب می‌شوند به نواحی آسیب‌دیده بدن شما فشار بیشتری وارد شود. پزشکان برای رفع مشکل این نواحی، تمرینات مخصوصی تجویز می‌کنند تا بیمار بتواند بهتر حرکت کند و درد او کاهش پیدا کند. در جلسات فیزیوتراپی ممکن است ترکیبی از روش‌های زیر انجام شود:

تمرینات

پزشک تمریناتی برای انجام در خانه به بیمار آموزش می‌دهد. این تمرینات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

تمرینات هوازی کم‌فشار

این تمرینات موجب بالا رفتن ضربان قلب بیمار می‌شوند اما در عین حال فشار زیادی به مفاصل بدن وارد نمی‌کنند. برای مثال بیمار برای گرم کردن قبل از تمرینات قدرتی، به جای دویدن،  پیاده روی سریع می‌کند و یا با دوچرخه ثابت کار می‌کند.

تمرینات قدرتی

برای انجام تمرینات قدرتی ممکن است از دستگاه‌های ورزشی، کش ورزشی، وزنه  استفاده شود و یا نیاز به هیچ وسیله‌ای نباشد و از وزن خود بدن استفاده شود (مانند لانژ، اسکات و شنا).  فیزیوتراپیست بر روی عضلات کمر و شکم و پهلو، و دیگر عضلات بدن شما کار می‌کند.

ورزش‌هایی برای تسکین درد

این حرکات دقیقا نواحی از بدن را هدف قرار می‌دهند که دردناک هستند یا منشا درد هستند و موجب قوی شدن و انعطاف بیشتر در این نواحی می‌شوند. انجام این کار موجب تسکین درد و بالا رفتن کارایی بدن می‌شود.

حرکات کششی

حرکات کششی باید بسیار ملایم باشند. پزشک باید اول اطمینان حاصل کند که بدن بیمار به قدر کافی گرم شده است و همچنین در حین انجام تمرینات عضلات و تاندون‌های خود را بیش‌ازحد کشش نمی‌دهد.

درمان دستی

در روش درمان دستی  فیزیوتراپیست با کمک حرکت دادن و فشار دستان خود روی بدن شما، بر روی مفاصل و عضلات بدن کار می‌کند.

کمپرس سرد و گرم

کمپرس سرد موجب رفع  التهاب و تورم می‌شود. کمپرس گرم موجب گرم شدن و شل شدن عضلات شده و در نتیجه عضلات آزادانه‌تر حرکت می‌کنند.  کمپرس سرد و گرم هر دو موجب تسکین درد می‌شوند.

ماساژ

• در نظر داشته باشید که ماساژ دادن  نواحی که آسیب‌دیده یا دردناک هستند، قطعا احساس آرامش و ریلکس شدن ندارد اما پزشک کاملا مراقب است و با احتیاط کامل ماساژ را به نحوی انجام دهد که برای بیمار ایمن باید و بهبودی او کمک کند.

TENS و اولتراسوند

تحریک الکتریکی عصب‌ها یا همان TENS روشی است که در آن با استفاده از چند الکترود که به بدن متصل می‌شوند و جریان الکتریکی ضعیفی، عصب‌های بدن در ناحیه آسیب‌دیده تحریک می‌شوند.  در روش اولتراسوند  امواج صوتی با انرژی بالا به ناحیه آسیب‌دیده فرستاده می‌شوند. هر دوی این روش‌ها با مسدود کردن پیام‌های درد، موجب تسکین و بهبودی شما می‌شوند.

طب سوزنی

طب سوزنی و تکنیک سوزن خشک می‌تواند در درمان درد‌های مزمن و همچنین حاد  مانند کشیدگی تاندون‌ها و رباط‌ها، اختلالات ستون فقرات، آرتروز و بیماری‌های سیستم عصبی  بسیار کمک کننده باشد.

آیا این درمان‌ها دردناک هستند؟

فیزیوتراپی نباید موجب بروز درد شود و کاملا ایمن است. اما از انجایی که در حین انجام تمرینات فیزیوتراپی، بیمار قسمت‌هایی از بدن خود را حرکت می‌دهد که آسیب ‌دیده‌اند، یا درد مزمن دارند، انجام تمرینات برای بیمار چالش‌برانگیز است. برای مثال،  ممکن است بیمار پس از انجام حرکات کششی یل پس از ماساژ بافت‌های عمقی در عضلات و بافت‌های نرم بدن خود احساس درد کند. اما این موضوع بی‌دلیل نیست. پزشک با توجه به شرایط بیمار یک برنامه درمانی مناسب تدوین می‌کند که تأمین‌کننده نیازهای بیمار است. گاهش اوقات برای آنکه بیماری بتواند قویتر شود باید انجام تمرینات سخت را تحمل کند. این تمرینات به شخص فشار وارد می‌کند اما این فشار بیش‌ازحد نیست. شرایط هر بیمار منحصربه‌فرد است و به گونه متفاوتی به درمان‌ها پاسخ می‌دهد.

“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.”