ناحیه کمر این امکان را به وجود می‌آورد که شما بچرخید، خم شوید و به طور کلی متحمل وزن بدن میباشد. طرز کار این اندام تا حدودی پیچیده میباشد و به همین دلیل است که مستعد آسیب‌دیدگی میباشد. اغلب افراد درد در ناحیه کمر را حداقل برای یک‌بار تجربه کرده‌اند.
گاهی این درد برای چند روز شما را درگیر می‌کند و سپس بهبود می‌یابد، در حالیکه در مواردی دیگر این درد تشدید شده و باید به فکر درمان باشیم. به طور کلی خانم‌ها به دلایل بسیاری که در ادامه شرح داده خواهد شد، نسبت به آقایان بیشتر مستعد ابتلا به این عارضه می‌باشند.
در این مقاله فرصتی فراهم شده‌است که دلایل ابتلا به این عارضه و چگونگی درمان آن بررسی شود، مقاله را تا انتها بخوانید تا بیشتر دراین‌باره بدانید.
چه عواملی منجر به کمردرد در خانم‌ها می‌شوند؟
کمردرد یک دلیل واضح و مشخص ندارد و موارد زیادی در ابتلا به این عارضه سهیم می‌باشند، علل ابتلا به این درد بیش از کشیدگی، پیچ‌خوردگی و بارداری است. برخی از افراد حتی از دلایل درد کمرشان آگاه نیستند، با این وجود بررسی این مشکل و پیدا کردن علل آن بسیار مهم و حیاتی است. از آنجایی که علل کمردرد در خانم‌ها بسیار متنوع میباشد و برخی از آن‌ها حتی به خود کمر مربوط نمی‌شوند، برآن شدیم تا فاکتورهای موثر در این مورد را به طور جداگانه در ادامه بیاوریم.
درد سیاتیک
سیاتیک یکی از دلایل شایع کمردرد در خانم‌ها و آقایان میباشد، این عنوان در واقع به درد در مسیر عصب سیاتیک (اعصابی که از ناحیه کمر به سمت لگن و پاها منشعب میگردند) اشاره دارد. در اغلب موارد سیاتیک یک طرف بدن را درگیر کرده و در اثر فشرده شدن بخشی از عصب به دلیل دیسک به وجود می‌آید. این گرفتگی موجب التهاب، درد و ناراحتی در پا می‌گردد.
اگرچه احتمال بروز این درد برای همه افراد وجود دارد، برخی عوامل که احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش می‌دهند در ادامه آورده شده است:
- سن، با افزایش سن شما بیشتر در معرض ابتلا به درد سیاتیک خواهید بود.
- چاقی و اضافه‌وزن
- دیابت
- داشتن شغلی که لازمه آن حمل وزن‌های سنگین، چرخاندن کمر یا راندن موتور سیکلت برای مدت زمان‌های طولانی باشد.
- نشستن‌های طولانی مدت
دردی که از ناحیه کمر شروع شده و به سمت لگن و پاها پخش می‌گردد، ممکن است از علائم سیاتیک باشد.
بیماری التهابی لگن (PID)
بیماری التهابی لگن در واقع نوعی عفونت در اندام تولیدمثل خانم‌ها میباشد. PID مشکلی شایع در بین خانم‌ها بوده و 5 درصد خانم‌ها به این عفونت دچار هستند. این عفونت از طریق باکتری‌هایی نظیر کلامیدیا و سوزاک، که از طریق آمیزش جنسی موجب عفونت میگردند، به وجود می‌آید. باکتری وارد واژن شده و پس از ایجاد عفونت به لگن منتقل می‌شود.
اگرچه زنانی که به این عفونت دچار هستند بیشتر در معرض ابتلا به PID می‌باشند، این عارضه در زنانی که هیچگونه عفونت مقاربتی نداشته‌اند نیز مشاهده شده است.
اختلال در عملکرد مفصل ساکروایلیاک
مفصل ساکروایلیاک(SI) بین استخوان‌های ساکروم و ایلیوم لگن واقع شده است، این مفصل بخش انتهایی ستون فقرات را به لگن متصل می‌کند. اگرچه دلیل اصلی اختلال درمفصل SI هنوز شناخته شده نمیباشد، دانشمندان حدس می‌زنند ایراد در حرکت نرمال این مفصل احتمالا مهمترین دلیل به وجود آمدن این اختلال باشد.
اساسا، حرکت بیش از حد مفصل منجر به بروز درد و ناراحتی می‌گردد. احتمال بروز اختلال در مفصل SI در زنان (به‌خصوص خانم‌های جوان و میانسال) حدود 8 تا 10 برابر بیشتر از مردان میباشد. لازم به ذکر است اختلال در مفصل ساکروایلیاک و ساکرولیتیس دو عارضه متفاوت می‌باشند. ساکرولیتیس به التهاب و تحریک در مفصل SI اشاره داشته و در پی برخی بیماری‌ها مانند آرتروز اتفاق می‌افتد، در حالیکه اختلال در مفصل SI به دلیل حرکت بیش از حد و یا عدم حرکت مفصل رخ داده و یکی از دلایل رایج کمردرد در خانم‌ها میباشد. این درد پس از نشستن‌های طولانی مدت و یا بالارفتن از پله‌ها تشدید می‌شود.
عفونت کلیه
پیلونفریت یا عفونت کلیه به عنوان نوعی عفونت دستگاه ادراری شناخته می‌گردد که از مجاری ادرار یا مثانه شروع شده و به یک یا هر دو کلیه منتقل می‌شود. اغلب عفونت‌های ادراری به سبب باکتری‌هایی که از طریق مجاری ادراری وارد و تکثیر میگردند، به وجود می‌آیند. همان‌طور که گفته شد، این عفونت در دیگر بخش‌های بدن وارد جریان خون شده و به یک یا هر دو کلیه می‌رسد.
چرا خانم‌ها بیشتر در معرض ابتلا به عفونت کلیه هستند؟ مجرای ادرار در خانم‌ها بسیار کوتاه‌تر از آقایان میباشد، و در نتیجه باکتری‌ها به راحتی به مثانه می‌رسند. علاوه بر این فاکتورهای دیگری در ابتلا به عفونت کلیه تاثیرگذار هستند؛ ضعف سیستم ایمنی، آسیب‌دیدگی اعصاب اطراف مثانه و استفاده از سوند ادرار از این عوامل می‌باشند.
سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
PMS عارضه‌ای است که سلامت فیزیکی، احساسات و رفتار خانم‌ها را قبل از عادت ماهیانه تحت تاثیر قرار می‌دهد. اغلب خانم‌ها این سندرم را تجربه می‌کنند، البته شدت آن متفاوت است. برخی از خانم‌ها در این دوره علائم خفیفی را احساس می‌کنند، در حالیکه برخی دیگر درد شدید، ناراحتی و علائم دیگری از PMS را تجربه می‌کنند. طبق آمار 85 درصد از خانم‌ها در دوران قاعدگی حداقل یک علامت از PMS را تجربه می‌کنند.
دلیل اصلی سندرم پیش از قاعدگی ناشناخته میباشد. با این وجود، احتمالا به تغییرات در سطح هورمون جنسی و سروتونین در آغاز دوره قاعدگی مرتبط میباشد. در طول این دوره از ماه، سطح استروژن و پروژسترون به میزان قابل توجهی افزایش یافته و موجب بروز نوسانات خلقی و زودرنجی می‌گردد. تغییرات در سطح سروتونین نیز به دلیل تاثیری که روی خلق‌وخو دارد، رفتار خانم‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
PMS یکی از دلایل کمردرد در خانم‌ها میباشد که لزوما ربطی به خود کمر ندارد.
اندومتریوز
اندومتریوز اختلالی دردناک است که اندومتر، بافتی که درون رحم قرار دارد بیرون از رحم رشد می‌کند. بافت اندومتر جابجاشده به طور نرمال هر ماه در دوران قاعدگی روندی را طی می‌کند، به این صورت که ابتدا ضخیم شده، سپس تجزیه شده و خونریزی می‌کند.
سقط جنین
همان‌طور که می‌دانید، سقط جنین به حادثه‌ای اطلاق می‌گردد که طی آن جنین در دوران بارداری از بین می‌رود. طبق گفته اتحادیه بارداری، 25-10 درصد بارداری‌ها به سقط جنین ختم می‌گردد.
دلیل سقط جنین بین خانم‌ها متفاوت و در مواردی ناشناخته میباشد. از دلایل بالقوه این عارضه می‌توان به ژنتیک یا بافت کروموزوم، رژیم غذایی نادرست، بیماری‌های زمینه‌ای و استفاده از دارو اشاره کرد.
فیبرومیالژیا
فیبرومیالژیا نوعی بیماری مزمن است که موجب درد شدیدی در استخوان‌ها و عضلات و دیگر بخش‌های بدن می‌گردد. این درد اغلب مواقع توجیه قابل قبولی نداشته است؛ به همین دلیل است که برای سالیان دراز این عارضه به عنوان یک بیماری شناخته نمی‌شد.
حدود 80 تا 90 درصد موارد ابتلا به فیبرومیالژیا در خانم‌ها مشاهده می‌گردد، اما هنوز مشخص نیست چرا خانم‌ها بیشتر از آقایان به این عارضه مبتلا می‌شوند. علائم این بیماری معمولا درونی است و احتمالا به همین دلیل است که اغلب مواقع پزشکان تشخیص اشتباه می‌دهند.
پوکی استخوان
پوکی استخوان نوعی بیماری شایع میباشد که در آن استخوان‌ها شکننده شده و به راحتی شکسته می‌شوند. اگرچه این بیماری همه زنان و مردان را از هر نژادی درگیر می‌کند، زنان آسیایی سفید پوست بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. لازم به ذکر است که خطر ابتلا به این بیماری در دوران یائسگی افزایش می‌یابد.
به موجب این بیماری استخوان قبل از اینکه با استخوان جدیدی جایگزین گردد، شکسته می‌شود. در سنین جوانی فرایند تولید استخوان جدید به سرعت اتفاق می‌افتد در حالیکه در دوران پیری این فرایند به آهستگی انجام می‌گیرد. احتمال ابتلا به پوکی استخوان به میزان جایگزینی استخوان در دوران جوانی وابسته میباشد.
کوکسیدینی یا درد دنبالچه
درد دنبالچه در واقع نوعی التهاب در استخوان دنبالچه میباشد، از علائم این بیماری می‌توان به درد استخوان دنبالچه در قسمت باسن اشاره کرد. اگرچه در اغلب موارد آسیب‌دیدگی و ضربه‌خوردن مسبب التهاب استخوان دنبالچه و لگن می‌گردد، گاهی این عارضه خودبخود اتفاق می‌افتد. لازم به ذکر است که این بیماری بین خانم‌ها حدودا 5 برابر بیشتر از آقایان شایع میباشد.
بیماری‌های دیگری نظیر سیاتیک، شکستگی استخوان، کیست‌های پیلونیدال و انواع عفونت‌ها ممکن است منجر به درد در ناحیه دنبالچه گردند.
این بیماری معمولا موجب بروز درد و حساسیت در کمر یا ناحیه استخوان دنبالچه می‌گردد، همچنین بیمار در مواقع نشستن یا تکیه بر باسن احساس درد و ناراحتی دارد.
سندرم پیریفورمیس یا عضله هرمی یا گلابی‌شکل
سندرم عضله هرمی یا گلابی‌شکل به نوعی بیماری اطلاق می‌گردد که به موجب آن عضله هرمی‌شکل در ناحیه باسن دچار اسپاسم شده و فرد احساس درد می‌کند. این عضله همچنین ممکن است عصب سیاتیک را که در نزدیکی‌اش قرار دارد تحریک کرده و منجر به بی‌حسی، گزگز کردن و درد در این ناحیه شود.
برخلاف آنچه شما فکر می‌کنید، سندرم پیریفورمیس دلیل شایع کمردرد در خانم‌هاست که حدود 6 برابر بیشتر از آقایان در معرض ابتلا به آن هستند. دلیل اصلی سندرم عضله هرمی‌شکل هنوز شناخته شده نیست، با این وجود دانشمندان حدس می‌زنند این گرفتگی و سفت شدن عضله در پاسخ به ضربه یا نوعی آسیب‌دیدگی اتفاق می‌افتد. همچنین این عارضه ممکن است دلایل دیگری همچون خونریزی در ناحیه عضله پیریفورمیس، تورم به دلیل آسیب‌دیدگی یا اسپاسم و ناراحتی عضله داشته باشد.
علائم کمردرد در خانم‌ها کدامند؟
درد در ناحیه پشت گاهی حاد (به صورت مقطعی) و گاهی مزمن (برای مدت زمان طولانی) احساس می‌گردد. توجه به تمام علائمی که در این دوره تجربه می‌کنید تشخیص بیماری را بسیار آسان‌تر می‌کند، علائم کمردرد در خانم‌ها به دلایل آن بستگی دارد.
همان‌طور که قبل‌تر گفته شد، دلایل این درد بسیار متنوع میباشد، در اغلب موارد فرد مبتلا مجموعه‌ای از علائم زیر را تجربه می‌کند:
- احساس درد شدید: این علامت به احساس درد در ناحیه کمر که برای مدت زمانی طولانی ادامه داشته باشد، اشاره دارد. این درد گاهی احساس سوزش نیز ایجاد کرده و در اغلب مواقع با اسپاسم عضلانی، درد در ناحیه لگن و باسن و کاهش دامنه حرکاتی همراه میباشد.
- با تغییر موقعیت درد بهبود می‌یابد: در برخی موقعیت‌ها بیمار احساس می‌کند درد بهبود یافته در حالیکه برخی موقعیت‌ها شدت درد را افزایش می‌دهد.
- میزان درد پس از نشستن‌های طولانی مدت شدت می‌گیرد: این علامت در اغلب موارد کمردرد مشاهده می‌گردد، چرا که نشستن به دیسک‌های ستون فقرات فشار وارد می‌کند.
- میزان درد پس از بیدار شدن شدت می‌گیرد: اغلب افرادی که از کمردرد شکایت می‌کنند، هنگام بیدار شدن از خواب در صبح احساس ناراحتی دارند و پس از بلند شدن و راه رفتن بهتر می‌شوند.
- احساس درد در ناحیه باسن و پاها: در برخی موارد درست مثل علائم بیماری سیاتیک، درد از کمر به ناحیه باسن و پاها منتقل می‌گردد.
اگر کمردرد شما همراه با علائم زیر میباشد، باید فورا به پزشک مراجعه کنید:
- تب و لرز
- از دست دادن کنترل روده و مثانه
- درد شدید در شکم
- کاهش وزن ناگهانی بدون تغییر در سبک زندگی
کدام اندام‌ها سبب بروز کمردرد در خانم‌ها می‌گردد؟
همیشه کمردرد به معنی مشکل در کمر نمیباشد، ثابت شده است خیلی از بیماری‌های دیگر موجب بروز درد در ناحیه کمر می‌شوند. انواع آسیب‌دیدگی‌ها، سندرم‌ها و بیماری‌هایی که اندام‌های مختلف را تحت تاثیر قرار می‌دهند ممکن است منجر به درد در ناحیه کمر گردند. اندام‌هایی که سبب بروز درد در ناحیه کمر می‌شوند عبارتند از:
- مثانه
- روده
- کلیه‌ها
- اندام‌های تولیدمثل
چطور کمردرد را در خانم‌ها درمان کنیم؟
درمان درد کمر به دلیل بروز درد بستگی دارد، برای درمان بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کرده و علائم را به ایشان گزارش کنید. پزشک متخصص به منظور تشخیص دقیق، شرایط شما و فعالیت بدنی‌تان را ارزیابی کرده و در صورت لزوم از شما می‌خواهد تست‌های مختلفی انجام دهید تا شما را درمان کند.
در صورتیکه کمردرد همراه با علائم دیگری باشد، ممکن است درمان آن مشکل به تسکین درد و ناراحتی کمر نیز کمک کند. بنا به تشخیص پزشک، روش‌های درمانی مختلفی پیشنهاد می‌شود، اما به نظر می‌آید ترکیبی از درمان‌های مختلف می‌تواند بیشترین کارایی را داشته باشد.
به هنگام درد کمر، شما می‌توانید به منظور تسکین درد و ناراحتی کارهای زیادی انجام دهید، چندین روش درمانی که حتی پزشک متخصص نیز پیشنهاد می‌کند در ادامه آورده شده است:
- دارودرمانی– رایج‌ترین روش درمان کمردرد استفاده از مسکن‌ها میباشد، معمولا داروهایی که بدون نسخه می‌توانید از داروخانه تهیه کنید به کاهش درد بسیار کمک می‌کند. لازم به ذکر است پزشک معالج تنها زمانیکه درد شدیدی داشته باشید، دارو تجویز می‌کند.
- کمپرس گرم و سرد– احتمالا در مورد این روش قبلا هم شنیده‌اید. استفاده از کمپرس‌ها نه تنها درد و گرفتگی کمر را تسکین می‌بخشد بلکه برای بهبود درد در زانوها، لگن و دیگر مفاصل نیز پیشنهاد می‌شود. استفاده از کمپرس‌های گرم در کاهش درد و گرفتگی به هنگام نشستن‌های طولانی مدت و یا بیدار شدن بسیار موثر میباشد. همچنین کمپرس‌های سرد ناحیه مورد استفاده را بی‌حس کرده و موجب بهبود درد می‌گردد، در اغلب موارد استفاده از ترکیب کمپرس‌های گرم و سرد بهترین عملکرد را خواهد داشت.
- در انتخاب تشک مناسب دقت کنید– اگر مستعد کمردرد هستید، بهتر است از تشکی مناسب به هنگام خواب استفاده کنید. به طور کلی، خوابیدن روی تشک نیمه‌سفت برای افراد مبتلا به کمردرد از تشک‌های سفت خیلی بهتر است.
- ورزش کردن– اگرچه افراد مبتلا به کمردرد ترجیح می‌دهند تا زمان بهبودی در تخت بمانند و استراحت کنند، بسیار مهم است که فعالیت فیزیکی داشته باشید و برای مدت زمان طولانی استراحت نکنید. نشستن طولانی مدت میزان درد را شدت می‌بخشد. اگرچه بعضی افراد بنا به دستور پزشک باید استراحت کنند، ورزش کردن برای مدت 20 تا 30 دقیقه پیشنهاد می‌شود. بهتر است ورزش‌هایی انجام دهید که فشار کمتری به کمر وارد می‌کنند و در عین حال دامنه حرکات فیزیکی را افزایش می‌دهند.
- استفاده از بریس کمر یا کمربند طبی– برای افرادی که درد کمی در کمر دارند استفاده از کمربند طبی پیشنهاد می‌گردد، این کمربندها میزان درد را کاهش می‌دهند. استفاده از کمربند طبی برای افرادی که به تازگی عمل جراحی داشته‌اند نیز موثر است.
- ماساژ– یکی از بهترین روش‌های آرامش بخش، ماساژ درمانی میباشد. ماساژ جریان خون را بهبود بخشیده و در اعصاب و عضلات آرامش ایجاد می‌کند. به هنگام ماساژ می‌توانید از پمادهای تسکین‌دهنده درد نیز استفاده کنید.
