شنیدن صدای تق تق در زانو می‌تواند نگران کننده باشد، خصوصاً اگر مستقیماً به دنبال آن تورم یا درد مشاهده کنید. به همین ترتیب، صدای تق تق در زانو بدون تورم پس از آن ممکن است باعث سردرگمی شما شود و شما را از این سوال متعجب کند که آیا اصلاً لازم است نگران باشم یا نه! اگرچه این سر و صدای مرموز نگران کننده نیست، اما انجام اقدامات برای درمان آسیب احتمالی مانع پیشرفت آن میشود (و یا شاید از آن جلوگیری کند).
علائم تق تق و صدا دادن زانو
زانو یک مفصل قوی و پیچیده است، اما دامنه حرکت آن بسیار محدود است. به عنوان یک مفصل لولا، فقط می‌تواند در یک جهت انعطاف‌پذیر باشد، و باعث میشود ساختارهای آن در صورت ضربه یا پیچ خوردن بسیار آسیب پذیر باشند.
تق تق در واقع صدای پارگی رباط ها یا شکستن غضروف است. تکه های کوچکی از غضروف‌های پاره شده که درون مفصل زانو شل و شناور شده‌اند نیز می‌توانند باعث گرفتگی و بیرون آمدن شوند.
آسیب دیدگی زانو برای ورزشکاران بسیار نگران کننده است، اما در صورت بروز آسیب دیدگی، روش‌های درمانی موثری وجود دارد.
احساس تق تق در زانو را می‌توان با موارد زیر توصیف کرد:
- صدای تق تق قابل شنیدن: در حین ورزش ممکن است پارگی ناگهانی در زانو یا اطراف آن احساس کنید و همزمان صدای تق تق را بشنوید
- درد ناگهانی و شدید: ممکن است دردی ایجاد شود که از حرکت طبیعی مفصل زانو جلوگیری می‌کند.
- ضعف و بی‌ثباتی در زانو: احتمالاً قادر به تحمل وزن روی زانوی آسیب دیده نخواهید بود.
- کبودی و تورم
- حس گرفتگی و قفل شدگی
مدت زمان علائم
صدای تق تق ناگهانی در زانو آسیب حاد در نظر گرفته میشود زیرا به طور ناگهانی اتفاق می‌افتد، بدون اینکه هشدار کمی داده شود.
چه کسی بیشتر تحت تأثیر قرار میگیرد؟
افرادی که به احتمال زیاد تق تق در زانو را تجربه میکنند شامل این موارد هستند:
- زنان: ورزشکاران زن به دلیل داشتن قدرت بیشتر در جلوی ران و کمتر در پشت، آسیب دیدگی بیشتری در زانو دارند. این امر باعث میشود هنگام فرود آمدن از روی پرش، زانو بیش از حد (راست قفل شده) شود.
- هر فرد بالای 50 سال: در یک فرد مسن، غضروف و رباطها به دلیل افزایش سن و ساییدگی طولانی مدت ممکن است از انعطاف پذیری کمتری برخوردار شوند.
چه زمانی احتمال وقوع آن وجود دارد؟
این آسیب در شرایط زیر احتمالاً رخ میدهد:
- انجام ورزشهای سریع: ورزشهایی که شامل شروع، توقف و چرخش ناگهانی هستند، اغلب منجر به آسیب دیدگی زانو میشوند.
- بلند کردن اجسام سنگین: در صورت عدم استفاده از روش مناسب برای بلند کردن اجسام، این امر باعث وارد آمدن فشار اضافی بر روی مفصل زانو میشود.
آیا صدای تق تق در زانو جدی است؟
بسته به اینکه چقدر درد دارید یا تحرک شما چقدر محدود است، باید از شدت آسیب دیدگی آگاه باشید. با این حال، با جزئیات زیر می‌توان آن را بیشتر ارزیابی کرد:
- بی‌اهمیت: حباب هوا در مفصل زانو می‌تواند هر از چندگاهی ایجاد شود. در نهایت، این حباب تق تق می‌کند، که بدون درد و بی‌ضرر است و دقیقاً مانند شکستن بند انگشتان است.
- نسبتاً جدی: رباط زانو ممکن است بیش از حد کشیده شود اما فقط تا حدی پاره شود.
- جدی: رباط زانو و یا مینیسک (غضروف در طرفین زانو) کاملاً پاره شده است.
دلایل صدای تق تق در زانو
بسیاری از بیماری‌ها می‌توانند باعث بروز علائم صدای تق تق در زانو شوند. ما چندین دلیل مختلف را به ترتیب تقریبی از بیشترین و کمترین علت در اینجا ذکر کرده‌ایم.
- آسیبهای ورزشی:
فعالیتهای مختلف ورزشی می‌تواند منجر به صدای تق تق در زانو و آسیب دیدگی ناشی از آن شود.
- تغییر سریع سرعت و جهت
- ضربه خوردن زانو
- افتادن یا پیچ خوردن پا
- سالخوردگی:
با پیری طبیعی و فرسودگی، ممکن است ساختارهای مختلف بدن و زانو به طور خاص عملکرد یکسانی نداشته باشند.
- وراثت
دلایل ارثی ممکن است شما را مستعد آسیب دیدن زانو کند.
- استئوکندریت دیسکان:
استئوکندریت دیسکان که OCD نیز نامیده میشود یک بیماری مفصلی است. این اتفاق زمانی رخ میدهد که جریان خون کافی در انتهای استخوان، در زیر غضروف محافظ وجود نداشته باشد. این لایه‌های استخوانی شروع به مردن و جدا شدن از استخوان اصلی میکنند و غضروف را با خود می‌برند.
- سندرم درد پاتلوفمورال:
سندرم درد پاتلوفمورال (PFPS) را زانوی دونده، زانوی جهنده، درد قدامی زانو، کندرومالاسی کشکک و سندرم مفصل پاتلوفمورال نیز می‌نامند.
استفاده بیش از حد از طریق تمرین برای ورزش یک دلیل شایع است، به خصوص اگر عدم تراز در مفصل زانو یا آسیب قبلی زانو وجود داشته باشد.
- در رفتگی مکرر در ناحیه زانو (در رفتگی کشکک):
دررفتگی مکرر کشکک، بی‌ثباتی مداوم مچ پا است که باعث درد قدامی زانو میشود و معمولاً به صورت جانبی رخ میدهد. با مدت زمان متفاوت به طور غیر قابل پیش بینی رخ میدهد.
- در رفتگی کاسه زانو:
در رفتگی مفصل زانو هنگامی است که استخوانی که مفصل زانو، کاسه زانو یا کشکک را می‌پوشاند، از مکان خود خارج شود.
- آسیب رباط صلیبی جلویی:
ACL (رباط صلیبی جلویی) یک تاندون فوق العاده مهم است که استخوان ران را به استخوان درشت نی متصل می‌کند و باعث میشود تا در هر زمان برداشتن قدم به جلو، تیبیا به جلو ضربه نبیند.
- آسیبهای رباط صلیبی خلفی:
PCL (رباط صلیبی خلفی) در پشت زانو قرار دارد و استخوان ران بزرگ (استخوان ران) را به استخوان بزرگ درشت نی متصل می‌کند.
- آسیب مینیسک:
مینیسک‌ها دو تکه غضروف هستند که به عنوان ضربه‌گیر در زانو، بین انتهای تحتانی استخوان ران و بالای استخوان درشت ین قرار می‌گیرند. از مینیسک پاره شده به عنوان “غضروف پاره شده” در زانو یاد میشود.
کاسه زانو عضلات جلوی ران را به استخوان درشت نی متصل می‌کند. وقتی کاسه زانو از شیار خارج میشود، اغلب مشکلات و درد ایجاد میشود.
آرتروز التهاب یک یا چند مفصل است. درد، تورم و سفتی از علائم اصلی آرتروز است. هر مفصلی در بدن ممکن است تحت تأثیر بیماری قرار گیرد، اما به خصوص در زانو شایع است.
تسکین و درمان صدای تق تق در زانو
تا زمانی که درد زیادی ندارید و هنوز از زانوی خود استفاده می‌کنید، در حالی که با یک متخصص پزشکی تماس می‌گیرید، درمان در خانه را میتوانید آغاز کنید. به احتمال زیاد برای جلوگیری از عوارض بعدی مجبورید برای آسیب خود مشاوره و پیگیری کنید.
درمان‌های خانگی
در حالی که از زانوی آسیب دیده در خانه مراقبت می‌کنید، میتوانید موارد زیر را امتحان کنید تا امیدوار باشید در آینده تسکین پیدا می‌کنید یا از آسیب دیدگی در آینده جلوگیری می‌کنید.
- استراحت، یخ، فشرده سازی و بالا نگه داشتن (RICE): هنگامی که آسیب دیدگی برای اولین بار اتفاق افتاد، میتوانید زانو را استراحت دهید، زانو را یخ کنید، زانو را با باند فشرده کنید و آن را بالا نگه دارید. به مدت 20 دقیقه ناحیه را با یخ سرد کنید و سپس استراحت دهید. همچنین میتوانید از مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن (Motrin / Advil) یا سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدیا ستفاده کنید.
- ایجاد قدرت: همیشه باید قبل از ورزش کشش انجام دهید و گرم کنید. سعی کنید تا جایی که ممکن است پاها را برای آمادگی در ورزش تقویت کنید، زیرا عضلات قوی به محافظت و حمایت از ساختار اسکلتی کمک میکنند. همچنین باید تکنیک‌های مناسب دویدن، پرش و فرود را بیاموزید.
- از تجهیزات ورزشی صحیح استفاده کنید. شما باید کفش مناسب و حمایتی بپوشید و تا جایی که واقعا ضروری نباشد از کفش گل میخ‌دار استفاده نکنید. از تنظیم صحیح وسایل ورزشی مانند اسکی یا اسکیت اطمینان حاصل کنید.
درمان‌های پزشکی
برای موارد زیر باید هرچه زودتر با پزشک صحبت کنید.
- یک آسیب دیدگی نسبتاً شدید
- مراجعه برای فیزیوتراپی
- بحث جراحی
زمانی که صدای تق تق در زانو اضطراری است
اگر درد شدیدی دارید و به هیچ وجه نمی توانید زانوی آسیب دیده را حرکت دهید، سریعاً برای درمان به اورژانس مراجعه کیند یا با 115 تماس بگیرید.
سوالات متداول درمورد تق تق در زانو
آیا صدای تق تق در زانو ناشی از شکستگی است؟
نه. استخوان شکسته باعث ایجاد چنین صدایی نمیشود. صدای تق تق بلندی که همراه با درد فوری است، در اثر پارگی در یکی از چهار رباط اصلی حمایت کننده از زانو یا در اثر پارگی در غضروف محافظ دو طرف زانو ایجاد میشود.
آیا صدای تق تق دردناک در زانو نشانه آسیب دائمی است؟
نه همیشه. برخی از پارگیهای رباطها و یا غضروف ها کاملاً شدید است، هم به جراحی نیاز دارد و هم به مدت طولانی توانبخشی نیاز دارد و ممکن است هرگز به طور کامل بهبود نیابد. با این حال، آسیبهای جدی کمتر، به ویژه در افراد زیر 40 سال، با مراقبتهای حمایتی خوب و فیزیوتراپی قابل درمان هستند و در نهایت میتوانید فعالیتهای قبلی خود را از سر بگیرید.
آیا صدا تق تق در زانو همیشه ناشی از ورزش یا تمرین سنگین است؟
درست است که صدای تق تق دردناک در زانو معمولاً در هنگام ورزش اتفاق می‌افتد، اما در برخی موارد، یک قطعه غضروف می‌تواند شکسته شود یا یک رباط با ورزشهای ملایم مانند بلند کردن جعبه‌ها یا بالا رفتن از پله‌ها دچار پیچ خوردگی شود. این اتفاق معمولاً برای افراد مسن رخ میدهد، خصوصاً افراد دارای اضافه وزن یا در غیر این صورت در شرایط بدنی نامناسب.
آیا صدای تق تق در زانو در کودک جدی است؟
اگر درد وجود دارد، این یک آسیب است که نیاز به درمان فوری در افراد زیر 18 سال دارد. دلیل این امر این است که صفحات رشد استخوان‌های بلند هنوز در یک فرد جوان رشد می‌کند. این صفحات دقیقاً در بالا و پایین زانو قرار دارند و اگر صدمه ببینند، استخوان‌های بلند ممکن است ناهموار رشد کنند.
