آرتروز شرایطی است که میتواند بر روی تمام مفصلهای بدن تأثیر بگذارد. زانوها از جمله شایعترین مفاصل هستند. آرتروز زانو میتواند باعث درد، سفتی، قرمزی و تورم در ناحیه مفصل زانو و اطراف آن شود. دو نوع شایع آرتروز زانو، استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید است. استئوآرتریت که به آرتریت ساییدگی نیز مشهور است، باعث تخریب غضروف در اطراف زانو میشود و باعث تورم مفاصل روماتوئیدی و از بین رفتن پوشش مفاصل (به نام سینوویوم) میشود. آرتروز زانو میتواند منجر به مشکلات تحرک از جمله مشکل در راه رفتن شود. درد زانو با آرتروز ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد و ممکن است یک نفر بیش از یک نوع درد را تجربه کند. برخی از انواع دردهای زانو در ارتباط با آرتروز شامل درد، ناراحتی، درد تیز و احساس سوزش در زانو است. آرتریت همچنین میتواند باعث ایجاد سفتی در زانو شود.
خوشبختانه با پیشرفت دنیای پزشکی،شیوههای درمانی جدیدی از جمله فیزیوتراپی ، حرکات اصلاحی و تزریق داخل مفصلی توانسته به بیماران آرتروز زانو کمک کند. متخصصین فیزیوتراپی در روند درمان از دستگاههای جدیدی برای درمان آرتروز استفاده میکنند. این دستگاهها باعث کاهش درد و افزایش جریان خون در قسمت آسیب دیده میشود و سرعت بهبودی را چندین برابر میکند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر دربارهی روشهای جدید درمان آرتروز زانو و یا رزرو نوبت در کلینیک تخصصی طب فیزیکی دکتر فلاح با شماره تلفنهای 03136252857 تماس حاصل فرمایید.
علت آرتروز زانو چیست؟
غضروف مفصل زانو با حرکت و بار سالم میماند. تورم مفاصل هنگامی ایجاد میشود که غضروف مفصلی در معرض بارهای بیشتری از آنی باشد که تحمل کند، و غالباً برای مدت زمان طولانی یا وقتی غضروف خود قادر به تحمل بارهای نسبتاً معمولی نیست. بنابراین استئوآرتریت زانو ناشی از عوامل مختلفی است. این موارد شامل:
- سن: اگرچه آرتریتایسن زانو روی افراد جوان تأثیر میگذارد، اما با هر دهه بالاتر از 45 سالگی به طور قابل توجهی شایع تر است.
- وزن: اضافه وزن باعث افزایش خطر آرتروز زانو و همچنین احتمال پیشرفت آن میشود. این امر به این دلیل است که زانو مفصل بار بیشتری را تحمل میکند و به همین ترتیب ، بارهای روی غضروف مفصل زانو نسبت به وزن بدن بیشتر است.
- جنسیت: قبل از سن 50 سالگی، احتمال ابتلا مردان به آرتریت زانو کمی بالاتر است، اما بعد از سن 50 سالگی ، این میزان در زنان بیشتر است.
- تاریخچه گذشته تروما یا عمل جراحی در زانو: این آسیب ممکن است فرد را به علت آسیب خاص در غضروف در زمان آسیب یا در نتیجه قدرت و ثبات در زانو بعد از آسیب دیدگی در سن بالاتر از حد متوسط ایجاد کند.
- سابقه خانوادگی ورم مفاصل زانو: برخی از افراد ممکن است نوعی غضروف مفصلی را به ارث برده باشند که از استحکام کمتری نسبت به دیگر افراد برخوردار باشد و توانایی تحمل بار آن را در طول زمان کاهش میدهد.
- مشاغل بسیار فیزیکی: این مشاغل میتوانند در طی سالهای طولانی فشار زیادی را روی زانوها قرار دهند.
- وضعیت طبیعی پا: به عنوان مثال، در فردی که دارای “پاهای افتاده” است، جنبه داخلی (محفظه داخلی) زانو بار بیشتری نسبت به جنبه بیرونی (محفظه جانبی) خواهد داشت. این بار با گذشت سالها انباشته میشود و میتواند باعث پارگی زودهنگام غضروف در محفظه داخلی مفصل شود.
- بیومکانیک: به عنوان مثال، در فردی که دچار نقص طولانی مدت پاتلا (زانو زدن) است، مالیدن مکرر پاتلا در مقابل شیار آن میتواند باعث سایش زودرس و پارگی در سطوح مفصلی مفصل پاتلوفمورال شود.
- ضعف عضلانی: به خصوص در عضلات چهار سر ران (جلوی ران) عضلات میتوانند در افزایش بارهای روی سطح مفصل نقش داشته باشند.
در صورت داشتن آرتروز به دلیل هر یک از موارد بالا، روش جدید درمان آرتروز زانو نگرانی بسیاری از بیماران را حل کرده است. و جای ناامیدی نیست. شیوههای درمان به صورت کاملا تخصصی و بدون عارضه است.
از کجا بدانم دچار آرتروز زانو شدهام؟
آرتروز زانو علائم مختلفی دارد که مربوط به محل اصلی آرتریت در زانو، شدت آرتریت، میزان قدرت و کنترلی است که فرد در اطراف زانو دارد و همچنین سایر شرایط موجود در زانو (و مثلاً پارگی منیسک) میباشد. این تشخیصی است که براساس علائم شخص و یافتههای حاصل از معاینه آنها انجام میشود. علائم معمولاً شامل موارد زیر است:
- سفتی زانو در صبح یا بعد از نشستن طولانی مدت
- درد زانو با طولانی شدن راه رفتن یا ایستادن
- داشتن مشکل در فعالیتهایی مانند بالا رفتن از پلهها و پایین رفتن از پلهها
- تورم مفصل زانو
- کلیک، چنگ زدن، خرد کردن یا گرفتگی در مفصل زانو
- کاهش انعطاف پذیری مفصل زانو (خم شدن یا صاف کردن)
- تغییر شکل و اندازه زانو
- حالت ایستاده پاها (مثلاً “زانو زدن” یا “پاهای افتاده”)
- احساس بی ثباتی زانو یا سست شدن در زانو
- احساس ضعف در عضلات پا و زانو، به ویژه چهار سر ران (جلوی ران).
علائم آرتروز مفاصل زانو معمولاً بسته به فعالیت، در نوسان است که گاهی بهتر یا بدتر میشوند. علائم ممکن است در ابتدا فقط با فعالیت همراه باشد اما با پیشرفت آرتروز، درد زانو ممکن است در حالت استراحت یا شب نیز تجربه شود.در صورت داشتن هر یک از علائم بالا، با روش جدید درمان آرتروز زانو، از پیشگیری و شدت آسیب این نوع عارضه به مفاصل زانو پیشگیری کنید.
آرتروز زانو چگونه تشخیص داده میشود؟
تکنیکهای تصویربرداری مانند اشعه ایکس و MRI نیز قبل از شروع کار آرتروز زانو در تشخیص آرتروز زانو نقش دارند، اگرچه ذکر این نکته ضروری است که علائم زانو ممکن است همیشه با یافتههای تصویربرداری مطابقت نداشته باشد. برخی از افراد بدون هیچ گونه تغییر در اشعه ایکس، علائم زانویی کاملاً نگران کننده ای دارند، در حالی که ممکن است برخی از افراد اسکنهای استئوآرتریت پیشرفته را در اسکن آنها مشاهده کنند ، هرچند که درد زیادی ایجاد نمیکند. علائم شخص بیشتر از اسکن آنها میتواند بیانگر وضعیت بیماری باشد.پس از تشخیص آرتروز، روش جدید درمان آرتروز زانو با دستگاههای فیزیوتراپی، دارو و حرکات اصلاحی برای بیمار توصیه میشود.
روش جدید درمان آرتروز زانو
بسیاری از افرادی که آرتروز خفیف یا متوسط مفصل زانو دارند متوجه میشوند که ترکیبی از دارو و فیزیوتراپی میتواند باعث تسکین درد و سفتی و بهبود تحرک شود.
موارد زیر از روشهای جدید درمان آرتروز زانو میباشد:
داروی تسکین درد
اگر استئوآرتریت زانو باعث درد شود و توانایی حرکت شما بدون ایجاد ناراحتی را محدود میکند ، پزشک ممکن است یک داروی بدون نسخه برای کاهش درد توصیه کند. بسیاری از پزشکان داروهای ضد التهابی استامینوفن یا غیر استروئیدی (NSAIDs) را توصیه میکنند که شامل آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن است. این داروها به صورت دهانی مصرف میشوند و از داروخانهها تهیه میشوند.
استامینوفن سیگنالهای درد را که از محل مفصل ملتهب به مغز میرود مسدود میکند، و NSAID ها درد و تورم را تسکین میدهند که در نتیجه سیستم ایمنی بدن به آسیب مفصل ناشی از آرتروز پاسخ میدهد. بسیاری از افراد متوجه میشوند که این داروها باعث کاهش درد و سفتی میشوند و حرکت را آسان تر کرده و به فعال شدن آنها کمک میکند.
اگر داروهای بدون نسخه در مدت چند هفته برای تسکین درد و سفتی از آرتروز کار نمیکنند، پزشک شما ممکن است داروی قوی تر برای تسکین درد تجویز کند. اگر به دلیل عوارض جانبی مانند تهوع یا اختلالات خواب نمیتوانید داروهای تجربی را تحمل کنید ، پزشک ممکن است یک داروی ضد التهابی موضعی برای قرار دادن پوست برای تسکین تجویز کند.
فیزیوتراپی چگونه در درمان آرتروز زانو مؤثر است؟
فیزیوتراپی به عنوان درمان جدید آرتروز زانو میتواند به افرادی که دردهای زانو دارند کمک کند. برخی از گزینههای مدیریت فیزیوتراپی برای همه مبتلایان به آرتروز زانو معمول است، البته بسیاری از آنها مختص نوع آرتریت زانو، عوامل مؤثر و سبک زندگی آنهاست. فیزیوتراپیست شما میتواند به شما در موارد زیر کمک کند:
آموزش درباره آرتروز
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد درک شرایط آرتروز در کنترل درد، مقابله و مدیریت مداوم علائم کمک میکند. این امر کمک میکند تا یک فرد در بیماری زانوی خود مشارکت فعال داشته باشد.
تجویز برنامه ورزشی
فیزیوتراپیست ها میتوانند برای تقویت عضلات اطراف زانو و بهبود چگونگی کنترل وضعیت زانوی خود، برنامهای تهیه کنند. این برنامه بسیار مهم است، زیرا افراد مبتلا به آرتروز زانو معمولاً قدرت عضلات چهار سر ران را به میزان قابل توجهی کاهش میدهند. ضعف پا باعث محدودیت بیشتر در فرد میشود که میتواند فعالیت روزانه فرد را محدود کند و با پیشرفت آرتروز زانو در ارتباط است. فیزیوتراپیست شما متخصص تجربیات ورزشی است و از این رو میتواند به صورت ایمن و مؤثر تمرینات قدرتی را برای مبتلایان به آرتروز زانو به روشهایی که باعث تحریک درد نمیشوند، آموزش دهد. ورزش تجویز شده توسط فیزیوتراپیست نیز ممکن است نیاز به جراحی تعویض زانو را به تأخیر بیندازد.
اصلاح فعالیت
راهکارهای آموزش این امکان را میدهد که فرد مبتلا به آرتروز زانو فعال بماند و در کارهای روزانه خود مشارکت کند.
مشاوره در مورد کنترل وزن
این امر میتواند شامل گزینههای ورزشی مانند شنا یا دوچرخه سواری برای حفظ وزن سالم در صورت راه رفتن برای فرد مبتلا به آرتروز زانو دردناک باشد. انجمن تحقیقات بین المللی OsteoArthritis، دریافته است که مؤثرترین درمان محافظه کارانه برای آرتروز زانو در افرادی که دارای اضافه وزن هستند، کاهش وزن است.
بستن
بستن زانو، به ویژه در پاتلا، یک روش درمانی فیزیوتراپی است که در مدیریت آرتروز زانو توسط برخی دستورالعمل های بالینی توصیه میشود. بستن زانو شامل استفاده از نوار چسب سفت و سخت چسب به پاتلا و یا ساختارهای بافت نرم همراه است. استفاده از نوار چسب مخصوص با هدف تنظیم مجدد پاتلا به منظور کاهش استرس مفصل پاتلافمورال (PFJ) و بستن بافتهای نرم دردناک در اطراف مفصل زانو به منظور کاهش درد زانو میباشد.
استفاده از زانوبند
فیزیوتراپیست ها میتوانند در مورد گزینههای بریس ها و کفشهایی که ممکن است در علائم آرتروز زانو کمک کند، بحث کنند. انواع بریس تجاری برای آرتروز زانو در دسترس است و این بریس ها از نظر قیمت، ساخت و ساز و طراحی متفاوت هستند. سادهترین طرحها یک آستین تک تکه ساخته شده از نئوپرن است و شواهدی وجود دارد که نشان میدهد این امر میتواند باعث کاهش درد شود. میتوان از “بریس زانو بدون بار” در تنظیم غیرمستقیم آرتروز استفاده کرد. این نوع بریس نیمه سفت و سخت، اغلب به صورت سفارشی، از پلاستیک ساخته شده و فوم با بندهای فلزی ساخته شده است. طراحی بریس برای تغییر نحوه توزیع نیرو در زانو با مجبور کردن بار از سمت دردناک تغییر میکند و مطالعات بیومکانیکی از این اثر کاهش بار پشتیبانی میکند.
درمان دستی
یکی از روشهای جدید درمان آرتروز زانو،منوال تراپی یا همان درمان دستی است که امروزه در بسیاری از کلینیکهای درد و فیزیوتراپی مورد استفاده قرار میگیرد.تحرک دستی یک تکنیک دستی است که با استفاده از حرکت منفعل تکراری با سرعت کم و دامنههای مختلف اعمال میشود که در نقاط مختلف از طریق یک محدوده اعمال میشود، در حالی که دستکاری به عنوان پهنای باند قدرتمند تعریف میشود، حرکات پر سرعت یک مفصل که اغلب در انتهای محدوده اعمال میشود.
اولتراسوند
اولتراسوند یکی دیگر از درمانهای جدید آرتروز زانوست که برای تسکین درد، بهبود قابلیت کشش بافت و افزایش گردش موضعی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای نفوذ در بافت سطحی و عمیق استفاده میشود. اولتراسوند میتواند هر دو اثر حرارتی و غیر گرمایی را ارائه دهد که بر اساس وضعیت بیمار انتخاب میشوند. در رابطه با آرتروز، یک مطالعه نشان داد که درمان اولتراسوند به طور قابل توجهی علائم مفاصل، تسکین تورم مفصل، افزایش تحرک مفاصل و کاهش التهاب را در بیماران آرتروز کاهش میدهد.
لیزر سطح پایین
ليزر كم توان، اگرچه همانند روشهای دیگر مورد استفاده قرار نمیگیرد ، اما علائم اثربخشی برای درمان آرتروز زانو را هنگام استفاده از سایر تکنیکهای درمانی نشان داده است. ليزر كم توان در هنگام همراهی با تمرینات، در تسکین درد، عملکرد و فعالیت بیماران مبتلا به آرتروز زانو مؤثر است.
فوتونهای پرتو لیزر بهبودی بافت را تقویت میکنند و به تحریک رشد سلول کمک میکنند و پارگیهای بسیار ریز موجود در تاندون را ترمیم میکنند. بهبود گردش خون و اکسیژن رسانی به بافت که از نتیجه این درمان است نه تنها باعث کاهش التهاب میشود بلکه باعث افزایش قدرت خود تاندون نیز میشود.
تحریک عصبی الکتریکی از طریق پوست (TENS)
TENS یکی از رایج ترین استراتژیهای مدیریت درد برای مشکلات زانو است. با استفاده از تحریک الکتریکی طراحی شده برای جلوگیری از ارسال سیگنالهای درد به مغز، در نتیجه اجازه نمیدهد درد احساس شود. یکی از مهمترین مزایای استفاده از TENS این است که در درجه اول به عنوان یک واحد قابل حمل مورد استفاده قرار میگیرد و این امکان را به فرد میدهد تا در حین استفاده از دستگاه چه در محیط درمانگاه و چه در خانه از آن استفاده کند. در بعضی از افراد، تسکین درد میتواند چند ساعت دوام داشته باشد و نشان داده شده است که TENS به عنوان مکمل کاهش مصرف داروهای ضد درد دهانی است.
استفاده از گرما یا سرما
فیزیوتراپیست شما میتواند در مورد اینکه آیا استفاده از بستههای گرما یا سرما میتواند برخی از علائم را در شما کاهش دهد، بحث کند.
طب سوزنی
پزشک ممکن است طب سوزنی را برای آرتروز زانو توصیه کند. طب سوزنی یک روش درمانی است که در آن پزشکان سوزنهای خیلی نازک را در نقاط مختلفی روی سطح بدن وارد میکنند. طب سوزنی ممکن است با افزایش جریان خون، کاهش التهاب و تحریک سیستم ایمنی بدن بهبودی را تحریک کند. همچنین نشان داده شده است که عملکرد مفصل را بهبود میبخشد و ممکن است بدن اندورفینها را ترشح کند و درد را تسکین دهد، که تسکیندهنده درد طبیعی هستند.
توان بخشی
اگر آرتروز زانو یک فرد به جایی برسد که نیاز به عمل جراحی کامل برای تعویض زانو داشته باشد، توانبخشی با فیزیوتراپی (نوعی تمرین ورزشی و آموزش خاص قبل از عمل) نشان داده شده است که به بیماران کمک میکند تا بهتر عمل کنند و سریعتر بهبود یابند.
اگر در نهایت فرد مبتلا به آرتروز زانو به عمل جراحی تعویض کامل زانو احتیاج داشته باشد، فیزیوتراپیست ها متخصص در زمینه توانبخشی بعد از عمل هستند تا فرد بتواند به بهترین سطح عملکرد خود بازگردد.
تزریق پی ار پی برای آرتروز
PRP درمانی برای درد زانو شامل یک فرایند ساده است. برای شروع ، پزشک خون را از بازوی شما جمع میکند و در سانتریفیوژ میچرخاند تا پلاکتها و پلاسما را جدا کند و ضمن خارج کردن گلبولهای سفید و قرمز ناخواسته را کنار بگذارد. از آنجا، پزشک زانوی آسیب دیده شما را تمیز میکند و پلاسمای غنی از پلاکت یا PRP را به مناطق آسیب دیده و دردناک تزریق میکند. برای اطمینان از صحت کامل قرارگیری سوزن، این تزریقات تحت هدایت تصویر سونوگرافی زنده انجام میشود. ممکن است بر اساس هر مورد منحصر به فرد، مناطق مختلفی در اطراف زانو هدف قرار بگیرد.
بعد از قرار ملاقات، استراحت نسبی برای 48 تا 72 ساعت توصیه میشود، اما تحمل وزن بلافاصله پس از انجام عمل مجاز است. از نظر عوارض جانبی، میتوانید انتظار داشته باشید تا چند روز اول تورم و ناراحتی موقتی را تجربه کنید. بیشتر بیمارانی که به درمان PRP پاسخ مثبت میدهند، در مدت 8 هفته یا زودتر کاهش درد و سفتی و همچنین پیشرفت در تحرک و ثبات مفصل را نشان میدهند.
درمان آرتروز زانو در خانه
افراد مبتلا به آرتروز زانو اغلب متوجه میشوند که انجام یک برنامه ساده از تمرینات روزانه در منزل باعث تحرک راحت تر در زانو میشود و به مدیریت درد و علائم دیگر کمک میکند. از آنجا که هر فرد مبتلا به آرتروز زانو متفاوت است، مهم است که فیزیوتراپیست خود را بهصورت حضوری مشاهده کنید تا یک برنامه ورزشی متناسب با شما داشته باشد. این امر میتواند در خانه تکمیل شود. اگر علاقمند به ورزش در یک سالن ورزشی هستید ، فیزیوتراپیست شما میتواند گزینههای تقویتی دیگری را به شما نشان دهد.
همچنین مهم است که یک برنامه تمرینی برای آرتریت زانو باعث افزایش چشمگیر در زانو در هنگام انجام یا پیگیری تمرینها نشود. به منظور صاف نگه داشتن زانو و به دست آوردن بهترین نتیجه از یک برنامه ورزشی، توجه ویژه به تکنیک ، موقعیت یابی پا، میزان وزن و دامنه حرکت زانو ممکن است لازم باشد.
برنامه تمرینی برای آرتریت زانو باید ترکیبی از موارد زیر باشد:
ورزش قلبی عروقی
این ورزشها برای حفظ تناسب اندام کلی و مدیریت وزن مهم است. معمولاً ، افراد مبتلا به آرتروز زانو ، دوچرخه ورزشی را گزینه خوبی میدانند زیرا شامل تحمل وزن نیست (بنابراین راه رفتن آنقدر تشدید نیست) و حرکت زانو را ترغیب میکند. دوچرخه سواری از مزایای کمک به روان کردن مایع سینوویال در اطراف زانو است که به روانکاری سطوح مفصل کمک میکند و برای سلامتی غضروف مفصل مفید است. شنا همچنین یکی دیگر از گزینههای ورزش قلبی و عروقی است که افراد مبتلا به آرتروز زانو معمولاً سودمند میدانند.
تمرینات قدرتی
این تمرینات شامل ورزشهایی برای قسمت جلوی ران (چهار سر ران)، باسن (عضلات گلوتئال)، ساقها و همسترینگ است. باید مخلوطی از تمرینات گروه عضلانی جدا شده (به عنوان مثال، کشش ساق پا بر روی نوک انگشتان، یا تمرینات لگن با باندهای مقاومت) و تمرینهای ترکیبی یا کاربردی (به عنوان مثال، تغییر در چمباتمهها و پلها) وجود داشته باشد. از آنجا که فرد با تمرینات تقویتی خود پیشرفت میکند، مهم است که آنها برای پیشبرد یک چالش مداوم و تحریک پیشرفتهای بیشتر پیشرفت کنند.
تمرینات عصبی عضلانی
این گروه شامل تمریناتی است که بر روی هماهنگی، تعادل و ثبات کار میکنند. این مهم است که به فردی که مبتلا به آرتروز زانو است کمک کند یاد بگیرد که بتواند پا را به خوبی قرار دهد تا از استرس بیش از حد در مفصل زانو خودداری کند. این نوع آموزش همچنین به خوبی در حرکات و سناریوهایی اتفاق می افتد که در زندگی روزمره مشاهده میشود. مثالها شامل تمریناتی در مورد “توپ مناسب” برای اضافه کردن یک جزء پایداری یا حرکات مختلف پا در حالی که ترازو و تنه زانو را حفظ میکنند.