درمان و جاانداختن بی ثباتی شانه و کتف برای پیشگیری از آسیب به رگ و عصب

مفصل شانه از توپی انتهایی استخوان بازو (هیومروس) تشکیل شده است که در حفره‌ی فنجان مانندی (گلنوید) جای می‌گیرد. از آنجایی شانه، دامنه‌ی حرکتی بسیار زیادی دارد، یکی از مفاصلی در بدن است که به‌راحتی در می‌رود. این دامنه‌ی حرکتی زیاد اجازه می‌دهد تا دستتان به همه طرف بچرخانید و تاب دهید.وقتی شانه‌تان دچار دررفتگی می‌شود، انتهای بالایی استخوان بازویتان کاملاً از حفره‌ی خود (محلی که در آن جای گرفته است) خارج می‌شود؛ اما در وضعیت نیمه دررفتگی، انتهای استخوان بازو فقط تا حدودی از حفره‌اش خارج‌شده است.اکثر دررفتگی‌هایی که در بدن رخ می‌دهند، قدامی (رو به جلو) هستند، اما شانه می‌تواند به‌صورت خلفی (به سمت عقب) نیز دررفتگی داشته باشد. در برخی موارد، بافت‌های اطرافی که مفصل شانه را نگه می‌دارند نیز ممکن است بیش از حد کشیده یا حتی پاره شوند. بهبودی شانه دررفته، بین 12 تا 16 هفته بعد از اینکه شانه جا انداخته شد (به جای خود برگردانده شد)، طول می‌کشد.

علت‌های ایجاد این مشکل چیست؟

رباط‌ها، عضلات و ساختار استخوانی شانه، همگی با هم مسئول حفظ پایداری شانه و جلوگیری از دررفتگی آن هستند. دررفتگی شانه ممکن است هنگامی اتفاق بیافتد که این ساختارها صدمه ببینند یا به هر صورتی دچار تغییراتی شوند.پارگی یا قطع روتاتور کاف، شایع‌ترین آسیب‌هایی هستند که منجر به دررفتگی شانه می‌شوند. شکستگی‌هایی در استخوان هیومروس و آسیب‌دیدگی هرکدام از عصب‌ها (مانند شبکه‌ی عصبی براکیال (بازویی) یا زیر بغلی) که به حفظ روتاتور کاف کمک می‌کنند نیز می‌تواند منجر به دررفتگی شانه گردد. افتادن روی دستی که بیش از حد کشیده شده است یا مستقیم افتادن روی سمت عقب و کنار شانه نیز می‌تواند باعث دررفتگی قدامی (روبه‌جلو) شانه شود. انقباضات عضلانی ناهماهنگ و شدید در طی یک حمله یا تشنج صرعی نیز ممکن است باعث دررفتگی شانه گردد.حرکاتی پرفشار و پرقدرتی که باعث پاره یا قطع شدن ساختارهای بافت نرم شود نیز منجر به دررفتگی می‌شوند. دور کردن عضو از بدن با قدرت زیاد، چرخش رو به بیرون و کشش بیش از حد شانه، بیشترین مواردی از دررفتگی شانه بر اثر فشار می‌باشند. کپسول مفصل ممکن است از روی استخوان بالا برود و خارج شود و انتهای استخوان هیومروس در بین کپسول و استخوان قرار بگیرد.

علائم دررفتگی شانه چگونه است؟

دررفتگی یا نیمه دررفتگی شانه می‌توانند منجر به بروز این علائم گردند:

• درد
• ورم
• ضعف
• بی‌حسی یا احساس سوزن سوزن شدن در بازو

 آیا ممکن است دررفتگی شانه منجر به مشکلاتی شود؟

مشکلات ناشی از دررفتگی یا نیمه دررفتگی شانه عبارت‌اند از:

• ناپایداری شانه. هرگاه بیمار دچار یک نیمه دررفتگی شود، احتمال بازگشت این نیمه دررفتگی بیشتر می‌شود. برخی افراد بارها و بارها دچار دررفتگی‌های شانه می‌شوند.
• از دست دادن دامنه‌ی حرکتی. آسیب به شانه می‌تواند منجر به از کاهش انعطاف‌پذیری و حرکت شود.
• آسیب‌های دیگری در شانه. در یک دررفتگی در ناحیه‌ی شانه، رباط‌ها، عضلات و تاندون‌های شانه نیز ممکن است آسیب ببینند.
• آسیب عصبی یا آسیب به مجاری و رگ‌ها. عصب‌ها یا مجاری خونی اطراف مفصل شانه میز ممکن است دچار آسیب‌دیدگی شوند.

این آسیب چگونه تشخیص داده می‌شود؟

دررفتگی و نیمه دررفتگی شانه، هر دو می‌توانند علائم مشابهی داشته باشند، بنابراین تشخیص بین آن‌ها بدون نظر پزشک کار دشواری خواهد بود. پزشک درباره‌ی علائم بیمار سوالاتی می پرسد و شانه‌ی بیمار را معاینه می‌کند. ممکن است برای بررسی اینکه آیا انتهای استخوان تقریباً از حفره‌ی شانه‌ی دررفته است یا به‌طور کامل، انجام عکس‌برداری رادیولوژی لازم باشد. رادیوگرافی می‌تواند شکستگی استخوان یا آسیب دیگری در اطراف شانه را نیز مشخص کند.

درمان و توان‌بخشی دررفتگی شانه و کتف

دررفتگی یا نیمه دررفتگی شانه را می‌توان هم به روی غیر جراحی و هم با روش جراحی درمان کرد. هدف از درمان این آسیب، بازیابی عملکرد کامل شانه، از بین بردن درد و پایدار کردن شانه است. گزینه‌های درمانی جهت رفع این آسیب عبارت‌اند از:

جا انداختن مفصل

پزشک متخصص با استفاده از روشی بنام ” جا انداختن “، مفصل شانه را به محل اولیه‌ی بازمی‌گرداند. ازآنجایی‌که این عمل ممکن است بسیار دردآور باشد، قبل از آن به بیمار دارو مسکن می‌دهند یا ممکن است با روش بیهوشی، به خواب رود و دردی احساس نکند. پزشک دست بیمار را به آرامی حرکت می‌دهد و می‌چرخاند تا وقت که استخوان به داخل حفره‌ی خود منتقل شود. وقتی توپی سر استخوان به داخل حفره‌ی خود قرار بگیرد، درد کم می‌شود. بعد از آن، پزشک برای اینکه از قرارگیری صحیح استخوان در جای خود مطمئن شود و آسیب دیگری در اطراف مفصل شانه وجود ندارد، عکس رادیولوژی می‌گیرد.

ثابت نگه‌داشتن

پس از جا انداختن مفصل، بیمار باید به مدت چند هفته از آتل یا نوار آویز طبی برای ثابت و بی‌حرکت نگه‌داشتن شانه استفاده کند. ثابت نگه‌داشتن مفصل، از جابه‌جا شدن مجدد استخوان جلوگیری می‌کند. شانه را باید در آتل نگه داشت و تا وقتی که آسیب دیدگی کاملاً بهبود نیافته است، باید از کشیدن یا حرکت دادن بیش از حد آن خودداری کرد.

استراحت

هرگاه بیمار برای اولین بار دچار دررفتگی شانه می‌شود، احتمال وقوع مجدد این آسیب بیشتر خواهد شد. از انجام هرگونه فعالیتی که می‌تواند توپی سر استخوان بازو را از داخل سوکت یا حفره‌ی خود بیرون بکشد (مانند پرت کردن یا بلند کردن اجسام سنگین) اجتناب کنید. به‌تدریج و به‌آرامی به ورزش و انجام هرگونه فعالیتی دیگر برگردید و تنها وقتی از شانه‌تان استفاده کنید که فکر می‌کنید آماده‌ی کار کردن است.

 استفاده از یخ

چند بار در روز یک کیسه‌ی یخ را به مدت 15 تا 20 دقیقه روی شانه دررفته‌تان قرار دهید. این کار می‌توان به کاهش درد و ورم بعد از آسیب کمک خواهد کرد. بعد از چند روز می‌توان بجای این کار از گرما و کیسه‌ی آب گرم استفاده کرد.

دارو

اگر بعد از جا انداختن مفصل شانه، بیمار هنوز هم احساس درد و ناراحتی دارد، پزشک یک داروی مسکن، مانند هیدروکودون و استامینوفن برای او تجویز می‌کند. اگرچه، بیمار نمی‌تواند بیش از چند روز از این داروهای تجویزشده استفاده کند.اگر بیمار برای مدت طولانی‌تری به داروهای مسکن نیاز داشته باشد، باید از داروهای ضدالتهاب غیراستروییدی (NSAID) مانند ایبوپروفن یا ناروکسن استفاده کند. این داروها می‌توانند درد و ورم شانه را کاهش دهند. در مورد طرز استفاده از این داروها، باید از دستورالعمل‌های روی بسته‌بندی دارو پیروی کنید و بیش از مقدار تجویزشده استفاده نکنید.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی می‌تواند به بیمار کمک کند که بعد از عمل جراحی یا وقتی که آتل را کنار می‌گذارد، قدرت و دامنه‌ی حرکتی را در شانه بازگرداند. پزشک ورزش‌های ملایمی را برای تقویت عضلاتی به ثبات و پایداری مفصل شانه به بیمار یاد خواهد داد.

TENS

برای تسکین درد ناشی از دررفتگی شانه، می‌توان از تکنیک تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) استفاده کرد. در دستگاه TENS از الکترودهای کوچکی استفاده می‌شود که روی شانه چسبانده می‌شوند. دستگاه جریان ملایمی را تولید می‌کند که موجب تحریک عضلات می‌شود و کمی احساس گزگز را به همراه دارد. تکنیک TENS، درد و ورم را درمان و با استفاده از تحریک الکتریکی، به کاهش فشار در ساختارهای ملتهب کمک می‌کند. در مرحله‌ی حاد آسیب‌دیدگی، علائم هدف درمان هستند، اما برای ناپایداری مزمن شانه، بیشتر تمرکز روی بازیابی عملکرد نرمال است تا از بین بردن علائم.

ورزش‌هایی برای دررفتگی شانه

ورزش‌هایی برای دررفتگی شانه  وجود دارند که می‌توانند به کاهش درد و ورم ناشی از دررفتگی کمک کنند. این ورزش‌ها همچنین به تقویت عضلات شانه و بازو کمک خواهند کرد. برخی از این ورزش‌ها عبارت‌اند از:

حرکت آونگ (پاندول)

 برای انجام این تمرین، روی یک میز خم شوید. دستی که آسیب ندیده است را روی لبه‌ی میز قرار دهید. دست آسیب‌دیده را به آرامی به عقب و جلو، به پهلو و به‌صورت دوار حرکت دهید. حرکات را 20 بار در هر جهت تکرار کنید. وقتی به انجام این تمرین عادت کردید و برایتان آسان شد، طول و اندازه‌ی حرکات آونگی را افزایش دهید.

بالا انداختن شانه

برای انجام این تمرین، بایستید و دست‌هایتان را در کنار بدنتان قرار دهید. شانه‌ها را تا نزدیک گوش بالا ببرید و برای 1 ثانیه نگه‌دارید. سپس شانه‌ها را به عقب بکشید و تیغه‌های شانه یا همان کتف ا را به سمت یکدیگر جمع کنید. برای 1 ثانیه نگه‌دارید. شانه‌ها را رها کنید و این حرکت را 20 بار انجام دهید.

حرکات پانچ

 برای انجام این تمرین، به پشت دراز بکشید و دست‌هایتان را به سمت بالا (رو به سقف) بکشید. شانه‌هایتان را از زمین جدا کنید، بدون آنکه آرنجتان خم شود. شانه‌ها را به روی زمین برگردانید. این حرکت را 30 بار تکرار کنید.

عمل جراحی

اگر بیمار مکرراً دچار دررفتگی یا نیمه دررفتگی شانه می‌شود، ممکن است به عمل جراحی نیاز داشته باشد. جراح می‌تواند هرگونه مشکلی را که موجب ناپایدار شدن شانه شده است، اصلاح و ترمیم کند. این مشکلات عبارت‌اند از:

• پارگی رباط‌ها
• پارگی حفره‌ی مفصلی
• شکستگی‌هایی در حفره‌ی مفصل یا سر توپی شکل استخوان بازو
• پارگی رتاتور کاف

جراحی شانه را می‌توان با برش‌های بسیار کوچکی انجام داد. این نوع عمل را آرتروسکوپی می‌نامند. گاهی اوقات، به یک عمل جراحی باز بنام آرتروتومی نیاز است. بعد از عمل جراحی، بیمار برای بازیابی حرکات و عملکرد شانه به برنامه‌های توان‌بخشی نیاز خواهد داشت.

“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.”