کاربرد آب درمانی در درمان بیماری های مختلف در طب فیزیکی

آب درمانی استفاده از آب در درمان مشکلات مختلف، از جمله درد، آرتروز و مشکلات روماتیسمی مربوط می‌باشد. آب درمانی با شنا متفاوت است، زیرا شامل تمرین‌های ویژه‌ای است که در یک استخر آب گرم انجام می‌شود. دمای آب معمولا 33 تا 36 درجه سانتیگراد است که گرم‌تر از استخر معمولی می‌باشد.

انواع

 آب درمانی خارجی

آب درمانی خارجی استفاده از یخ و آب برای بدن است. همچنین شامل غوطه وری بدن در آب می‌باشد. بنابراين هدف آن استفاده از تکنيک‌هاي آب درمانی مبتني بر دما، مانند اثرات آب گرم و سرد بر روي پوست و همچنین بافت زیرین است. پس از استفاده، آب گرم باعث عرق کردن و آرام شدن ماهیچه‌ها می‌شود. این فرآیند یک روش بسیار موثر درمان آرتروز، روماتیسم و درد عضلات می‌باشد. از سوی دیگر، آب درمانی با آب سرد به تحریک عضلات زیرین و همچنین بهبود جریان خون به پوست کمک می‌کند. برخی از درمان‌های معمول بر پایه آب شامل استفاده از سرما و حرارت مرطوب به قسمت‌های مختلف بدن است. این درمان با حرارت مرطوب، به فومنتاسیون شناخته می‌شود. فومنتاسیون برای درمان بیماری‌هایی مانند آرتروز، آنفولانزا و سرماخوردگی بسیار مفید است. بسته یخ یا کمپرس سرد برای از بین بردن درد مربوط به جراحی دندان، سردرد و رگ به رگ شدن استفاده می‌شود.

ماساژ در آب

ماساژ در آب یک درمان آبگرم است که از واتر جت‌های فشار بالا به عنوان ابزار ماساژ استفاده می‌کند. جت‌ها قوی تر از انواعی هستند که در حمام گردابی استاندارد یا جکوزی یافت می‌شوند و دمای آب گرم‌تر است. به طور معمول، ماساژ در آب شامل غوطه وری در آب می‌باشد؛ با این حال، برخی از واحدهای ماساژ در حال حاضر دارای غشاهای ضد آب هستند که مانع از تماس آب با پوست بدن می‌شود، که برای کاهش درد مفید است.

مزایا

برخی از مزایای آب درمانی عبارتند از:

تسکین درد

• سردرد
• کمر درد
• درد عضلانی

درد مفصل

گرداب‌ها، جاکوزی‌ها و حمام های آب گرم به درمان درد عضلات و مفاصل و به دست آوردن قدرت عضلانی کمک می‌کنند.

سیاتیک

آب درمانی ثابت کرده است که با واکنش‌های بدن که ناشی از سیاتیک است، مقابله میکند و درد را با استفاده از درمان در وان آب گرم کاهش می‌دهد. بدن در هنگام غوطه‌ور شدن در یک وان آب گرم، بی‌وزن می‌شود که آن را در برابر ثابت کشش جاذبه کمک می‌کند.

قبل و بعد از درمان

تکنیک‌های آب درمانی می‌توانند قبل و بعد از روش‌های جراحی جایگزینی لگن، مفاصل و سایر استخوان‌های شکسته نیز انجام شوند

سایر مزایا

از دیگر مزایای آب درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کمر درد
• درد روماتیسمی و آرتروز
• ضعف عضلات و پوست
• درد عضلانی و التهاب
• جایگزینی مفصل لگن یا دیگر مفاصل (قبل و بعد از عمل)
• آسیب دیدگی عضله یا رباط؛ شکستگی دست و پا

تکنیک‌های آب درمانی

تکنیک‌های مختلفی تحت عنوان عمومی آب درمانی وجود دارند. این تکنیک‌ها عبارتند از:

حمام خنثی

با استفاده از یک لگن یا وان حمام، فرد را طوری در وان قرار دهید که فقط باسن، بالای ران‌ها و پایین شکم در آب باشد. پاها باید از آب خارج و در یک پتو قرار داده شوند. بالا تنه نیز باید در پتو پیچیده شود. دمای آب باید برای بیماران تحت درمان مناسب باشد. در پایان حمام، فرد را به طور کامل خشک کنید و حداقل یک ساعت استراحت دهید.

• حمام‌های آب گرم می‌توانند 3 تا 8 دقیقه طول بکشند. در طول یک حمام آب گرم، یک دستمال سرد ممکن است روی پیشانی قرار گیرد. حمام‌های آب گرم باید شامل شستشو با آب سرد نیز باشند.
• حمام‌های آب سرد می‌توانند 3 تا 8 دقیقه طول بکشند.
• حمام‎های گرم و سرد متداول معمولا شامل 5 دقیقه قرارگیری در آب گرم و 1 دقیقه در آب سرد می‌باشد (3 بار متناوب و پایان دادن کار با آب سرد)

کمپرس سرد

گرما درمانی با بهبود گردش خون و جریان خون به یک منطقه خاص در اثر افزایش دما کار می‌کند. حتی کمی افزایش دمای ناحیه آسیب دیده می‌تواند ناراحتی را تسکین و انعطاف پذیری عضله را افزایش دهد. حرارت درمانی می‌تواند باعث رها سازی و آرامش عضله و بهبود بافت آسیب دیده شود.

آب درمانی چگونه کار می‌کند؟

آب درمانی از طریق مفاصل شما اثر می‌کند، سطح درد را کاهش می‌دهد، و باعث افزایش شدت فعالیت و ورزش می‌شود. این به این معنی است که درمان مبتنی بر آب می‌تواند به کاهش خشکی، بهبود حرکات و تقویت عضلات کمک کند. همچنین افزایش فشار وارده بر بدن شما در آب می‌تواند به کاهش تورم و بهبود گردش خون کمک نماید. آب درمانی باعث افزایش گردش خون، از جمله گردش خون سلول‌های خونی سفید سیستم ایمنی بدن می‌شود. آب درمانی همچنین باعث افزایش تولید پپتیدهای اوپیوئید درون بدن، به ویژه آندورفین‌ها می‌شود. گردش خون بهبود یافته و افزایش اندورفین‌ها سبب تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش التهاب، بهبود زخم‌های بافتی، بهبود سلامت و انرژی بدن می‌گردد.

آب درمانی همچنین مواد مغذی تازه و اکسیژن را به بافت آسیب دیده می‌رساند و به حذف مواد زائد کمک می‌کند. در هنگام آسیب دیدگی، استفاده متناوب از گرما و سرما با اثر بر رگ‌های خونی و سفتی عضلات، باعث تسریع روند بهبودی می‌شود. گرما باعث انبساط و رقیق شدن رگ‌های خونی محیطی (سطحی) می‌شود. سرما موجب تنگ شدن عروق خونی می‌گردد و خون را به اندام‌ها بازمی‌گرداند. این امر می‌تواند منجر به افزایش اعتماد به نفس و عملکرد شود، به همین دلیل است که درمان مبتنی بر آب به اندازه تمرین روی زمین مفید است.

ورزش‌های آب درمانی

حرکات ورزشی زیادی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها برای درمان درد در نقاط مختلف بدن بهره جست.از جمله این ورزش ها عبارتند از:

آکوا ابروبیک برای زانوها

ایروبیک آبی شامل تمرینات قلبی عروقی در آب است. ایروبیک را می‌توان در آب کم عمق انجام داد و یا در قسمت عمیق‌تر ادامه داد تا سختی بیشتری متحمل گردد. تمرین‌های هوازی آبی خاص برای زانوها شامل اسکات، لانگز، بالا بردن و چرخش ساق پا می‌باشند. به آرامی با 10 تکرار شروع کنید و به چند مجموعه 10 تایی برای هر حرکت ارتقا یابید. متخصصین طب فیزیکی هشدار می‌دهند که در زمان بازیابی از جراحی زانو، ” از کشیدن زانو به صورت مقاومتی خودداری کنید” .

کشش زانو

برای این تمرینات به استخر شنا نیاز دارید. در حالی که در استخر ایستاده‌اید، به لبه استخر تکیه دهید، پاها کاملا غوطه ور باشند. یکی از پاهای خود را بالا ببرید، زانو را  در زاویه 45 درجه خم کنید و سپس آن را به موقعیت اولیه بازگرانید. انجام این تمرین برای هر دو پا به مدت نیم ساعت در روز باعث فشار بیشتر بدون درد می‌شود.

بالا بردن دست

از پاروی دستی یا دستکش پره دار برای افزایش مقاومت دست‌ها در طرفین استفاده کنید. آرنج خود را 90 درجه خم کنید. در حالی که آرنج‌ها 90 درجه خم هستند، آرنج‌ها و دست‌ها را در سطح آب بالا و پایین ببرید. حرکات را 3 ست 10 تایی تکرار کنید.

خطرات

• اگر دچار دیابت هستید، از اعمال گرما به پاها جلوگیری کنید. همچنين از درمان‌های حرارتی کل کامل، مانند ملافه‌های حرارتی اجتناب کنيد.
• اگر دچار بیماری رینود هستید، از اعمال سرما به بدن خودداری نمایید.
• حمام‌های آب داغ و سونای گرم طولانی برای کسانی که مبتلا به دیابت یا مولتیپل اسکلروزیس هستند، زنان باردار یا افرادی که فشار خون پایین یا غیر طبیعی دارند توصیه نمی‌شود.
• اگر مستعد ابتلا به حساسیت مثانه یا رکتوم هستید، از حمام‌های آب سرد استفاده نکنید. افراد مبتلا به سیاتیک، التهاب لگن یا روماتیسم انگشتان و مچ پا باید از حمام‌های آب سرد اجتناب کنند.
• افراد سالخورده و کودکان کم سن و سال ممکن است از گرمای بیش از حد دچار تنگی نفس شوند و باید از درمان‌های طولانی مدت کل بدن مانند حمام های غواصی و سونا اجتناب کنند.
• اگر باردار هستید یا بیماری قلبی دارید، قبل از استفاده از سونا، با پزشک مشورت کنید.