ناپروکسن دارویی است که التهاب و درد مفاصل و عضلات را کاهش می‌دهد. از آن برای درمان بیماری‌های مفاصل از جمله روماتیسم مفصلی، آرتروز و نقرس استفاده می‌شود. از این دارو همچنین برای درد قاعدگی و ناهنجاری‌های عضلانی و استخوانی، مانند کمردرد و کشیدگی‌ها و پیچیدگی‌ها، استفاده می‌شود.
ناپروکسن تجویزی به شکل قرص یا مایع خوراکی در دسترس است. برای درد قاعدگی، می‌توان این دارو را بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد. در عین حال، کودکان تنها در صورتی می‌توانند ناپروکسن مصرف کنند که پزشک برای آن‌ها تجویز کرده باشد.
نکات کلیدی
- ناپروکسن را همراه با غذا یا درست بعد از غذا یا میان وعده مصرف کنید.
- برای کنترل علائم‌تان پایین‌ترین دوز را در طول کوتاه‌ترین مدت مصرف کنید.
- شایع‌ترین عوارض جانبی ناپروکسن عبارتند از گیجی، سردرد، وزوز گوش، تغییرات بینایی، خستگی، خواب‌آلودگی، سرگیجه ناگهانی و راش‌های پوستی.
- طبق توصیه بعضی از پزشکان و داروسازان، برای کشیدگی‌ها و پیچ‌خوردگی‌ها، بهتر است مصرف ناپروکسن 48 ساعت به تعویق بیفتد چراکه این دارو می‌تواند سرعت التیام آسیب‌دیدگی را کم کند. اگر در این مورد تردیدی دارید، با مسئول داروخانه‌ای که دارو را از آن تهیه می‌کنید صحبت کنید.
- اگر مدت زیادی است که ناپروکسن مصرف می‌کنید یا در معرض خطر ابتلا به زخم معده باشید، ممکن است پزشکتان دارویی هم برای محافظت از معده‌تان تجویز کند.
چه کسانی می‌توانند و چه کسانی نمی‌توانند ناپروکسن مصرف کنند
اکثر بزرگسالان می‌توانند ناپروکسن مصرف کنند. همچنین می‌توان آن را برای درمان مشکلات زیر در کودکان تجویز کرد:
- ناهنجاری‌های عضلانی و استخوانی در کودکان بالای یک ماه
- بیماری‌های مفصلی در کودکان بالای دو سال
- درد قاعدگی (برای کودکان زیر 15 سال)
ناپروکسن برای بعضی از افراد مناسب نیست. در صورت داشتن مشکلات یا شرایط زیر موضوع را با پزشکتان یا مسئول داروخانه در میان بگذارید:
- سابقه واکنش آلرژیک به ناپروکسن یا هر داروی دیگری در گذشته
- سابقه واکنش آلرژیک به آسپرین یا سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن
- سابقه زخم‌های معده، خونریزی روده یا معده و یا داشتن یک سوراخ در معده؛ یا ابتلا به چنین مشکلاتی در حال حاضر
- فشار خون بالا
- نارسایی شدید کبد یا کلیه
- نارسایی شدید قلبی یا سایر مشکلات قلب
- ابتلا به بیماری کرون یا کولیت زخمی (اولسراتیو)
- ابتلا به لوپوس
- اختلالات انعقاد خون
- بارداری، داشتن قصد بارداری یا شیردهی
ناپروکسن را چه موقع و چگونه مصرف کنیم
همیشه ناپروکسن را همراه یا درست بعد از غذا مصرف کنید تا معده‌تان ناراحت نشود. به طور کلی دوز درمان‌های مختلف برای بزرگسالان عبارت است از:
- بیماری‌های مفصلی: روزانه یک تا دو نوبت 500 تا 1000 میلی‌گرمی.
- ناهنجاری‌های عضلانی و استخوانی و دردهای قاعدگی: بسته به نیاز هر 6 تا 8 ساعت یک بار؛ نوبت اول 500 میلی‌گرم و سپس 250 میلی‌گرم مصرف شود.
- حمله‌های نقرس: تا زمان رفع حمله هر 8 ساعت یک بار؛ نوبت اول 750 میلی‌گرم و سپس 250 میلی‌گرم مصرف شود.
معمولاً میزان دوزها برای افراد مسن و مبتلایان به مشکلات قلبی، کبدی یا کلیوی کمتر است. پزشکان دوز مناسب برای کودکان را با استفاده از وزن آن‌ها محاسبه می‌کنند.
پزشک، دوز مصرف ناپروکسن را بسته به نوع مشکل، سن، میزان سلامت کبد و کلیه و میزان تأثیر آن‌ها بر علائم بیمار تجویز می‌کند.
اگر ناپروکسن را از داروخانه برای درد قاعدگی تهیه می‌کنید:
- در روز اول: وقتی که درد شروع می‌شود 2 قرص مصرف کنید و 6 تا 8 ساعت بعد در صورت نیاز یک قرص دیگر مصرف کنید.
- در روز دوم و روزهای بعد از آن: در صورت نیاز هر 6 تا 8 ساعت یک قرص بخورید.
مهم:
برای درد قاعدگی در طول 24 ساعت بیشتر از 3 قرص مصرف نکنید.
در صورت فراموشی مصرف یک نوبت دارو چه باید کرد؟
به محض به یاد آوردن، نوبت فراموش شده را مصرف کنید، مگر اینکه تقریباً زمان نوبت بعدی فرا رسیده باشد. برای جبران نوبت فراموش شده دوز بعدی دارو را دو برابر نکنید.
اگر مصرف نوبت‌های دارویتان را مکرراً فراموش می‌کنید، می‌توانید از زنگ ساعت (یا آلارم گوشی همراه) برای یادآوری آن‌ها استفاده کنید.
در صورت مصرف اضافی دارو چه باید کرد؟
اگر تعداد بیش از اندازه‌ای از قرص‌های ناپروکسن مصرف کنید، به احتمال زیاد دچار بعضی از عوارض جانبی آن خواهید شد. در این صورت فوراً با پزشکتان تماس بگیرید.
مصرف ناپروکسن همراه با سایر مسکن‌ها
ناپروکسن را همراه ایبوپروفن یا سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مصرف نکنید.
مصرف ناپروکسن همراه پاراستامول یا کوکودامول بدون نسخه برای یک دوره کوتاه مشکلی ندارد.
اگر اغلب نیاز پیدا می‌کنید که مسکن‌های دیگری را همراه با ناپروکسن یا به مدت بیش از چند روز مصرف کنید، در این صورت می‌بایست موضوع را با پزشکتان یا مسئول داروخانه در میان بگذارید.
گاهی اوقات مصرف هم‌زمان مسکن‌های مختلف راه خوبی برای تسکین درد است، با این حال درمان‌های دیگری وجود دارد که می‌توانید به جای این روش از آن‌ها استفاده کنید.
در هر صورت، مصرف طولانی مدت‌تر ناپروکسن همراه با سایر مسکن‌ها، در صورتی که با تجویز و دستور پزشک باشد، ایرادی ندارد.
اگر در این مورد تردیدی دارید، با پزشکتان یا مسئول داروخانه صحبت کنید.
عوارض جانبی
ناپروکسن هم مثل همه داروها می‌تواند باعث یک سری عوارض جانبی شود، هرچند که همه مصرف‌کنندگان به آن‌ها دچار نمی‌شوند.
شایع‌ترین عوارض جانبی
عوارض جانبی شایع ناپروکسن که برای بیش از یک درصد مصرف کنندگان آن اتفاق می‌افتند، عبارتند از:
- گیجی
- سردرد
- وزوز گوش
- تغییرات بینایی
- خستگی و احساس خواب‌آلودگی
- سرگیجه ناگهانی
- راش‌های پوستی
در صورتی که این عوارض شما را آزار می‌دهند یا رفع نمی‌شوند با پزشکتان یا مسئول داروخانه صحبت کنید.
عوارض جانبی جدی
در صورت مشاهده موارد زیر فوراً با پزشکتان تماس بگیرید:
- سوزش سر دل، معده درد، سوءهاضمه، تهوع، استفراغ یا اسهال شدید (این موارد می‌توانند نشانه زخم یا التهاب معده یا روده باشند)
- استفراغِ خون یا ذرات تیره‌‌ای که شبیه به خرده‌های قهوه‌ی آسیاب شده هستند، خون در مدفوع، یا مدفوع سیاه و قیر مانند (این‌ها می‌توانند نشانه‌های خونریزی یا سوراخ شدن معده یا روده باشند)
- گلودرد، خونریزی بینی و عفونت مکرر (این‌ها می‌توانند نشانه‌های یک ناهنجاری سلول‌های خونی به نام آگرانولوسیتوز باشند)
- غش کردن، درد قفسه سینه یا تنگی نفس (این‌ها می‌توانند نشانه‌های کم خونی باشند)
- افزایش دما، تهوع یا استفراغ، گیجی، سردرد، خشکی گردن و حساسیت به نور (این‌ها می‌توانند نشانه‌های مننژیت آسپتیک باشند)
- خون در ادرار، کاهش مقدار ادرار، تهوع یا استفراغ (این‌ها می‌توانند نشانه‌های آسیب یا عفونت کلیوی باشند)
- زردی پوست یا زرد شدن سفیدی چشم‌ها (این‌ها می‌توانند نشانه‌های یرقان یا التهاب کبد باشند)
- نامنظم یا کند شدن ضربان قلب به دلیل افزایش سطح پتاسیم در خون
- افزایش دما، معده درد و تهوع (این‌ها می‌توانند نشانه‌های التهاب لوزالمعده باشند)
واکنش‌های آلرژیک جدی
در موارد نادری، ممکن است بیمار دچار یک واکنش آلرژیک جدی نسبت به ناپروکسن شود. در موارد زیر با 115 تماس بگیرید یا به یک واحد اورژانس مراجعه کنید:
- بروز راش‌های پوستی همراه با خارش، قرمزی، ورم، تاول زدن یا ور‌آمدن پوست
- خس‌خس سینه
- مشکل در تنفس یا حرف زدن
- ورم دهان، صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
در چنین مواردی ممکن است دچار یک واکنش آلرژیک جدی شده و نیاز فوری به درمان در یک بیمارستان داشته باشید.
چگونه می‌توان با عوارض جانبی ناپروکسن مقابله کرد
- گیجی: اگر ناپروکسن باعث شد احساس گیجی کنید، با پزشکتان صحبت کنید.
- سردرد: حتماً استراحت کنید و مایعات زیاد بنوشید. الکل مصرف نکنید. از مسئول داروخانه بخواهید یک داروی مسکن به شما پیشنهاد بدهد. سردردها معمولاً باید بعد از یک هفته مصرف ناپروکسن از بین بروند. در صورتی که سردردتان شدید بوده یا بیش از یک هفته طول کشید موضوع را با پزشکتان در میان بگذارید.
- وزوز گوش: اگر این مشکل بیش از 1 تا 2 روز طول کشید، با پزشکتان صحبت کنید چراکه ممکن است نیاز باشد که او داروهایتان را تغییر دهد.
- تغییرات بینایی: تا زمانی که این عارضه از بین نرفته رانندگی نکنید.
- احساس خواب‌آلودگی، خستگی یا سرگیجه: قاعدتاً همین که بدن‌تان به ناپروکسن عادت کرد این مشکلات هم باید کم کم رفع شوند.
- راش‌ها: یک داروی آنتی‌هیستامین بدون نسخه می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند. از مسئول داروخانه بپرسید که چه نوعی از این دارو برایتان مناسب است.
بارداری و شیردهی
ناپروکسن و بارداری
معمولاً ناپروکسن برای دوران بارداری توصیه نمی‌شود (خصوصاً اگر مادر 30 روزه یا بیشتر باردار باشد، مگر اینکه پزشک تجویز کند).
دلیل این امر آن است که مصرف ناپروکسن در بارداری می‌تواند به بروز بعضی از نقایص هنگام تولد، خصوصاً آسیب‌های قلبی و عروقی، کمک کند. همچنین مصرف ناپروکسن در اوایل بارداری می‌تواند در سقط جنین نقش داشته باشد. در مورد مزایا و خطرات احتمالی مصرف ناپروکسن با پزشکتان صحبت کنید.
ناپروکسن و شیردهی
معمولاً مصرف ناپروکسن در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود. سایر داروهای ضدالتهابی مثل ایبوپروفن از ناپروکسن ایمن‌تر هستند. البته اگر نوزاد زودرس بوده، هنگام تولد وزن پایینی داشته یا یک عارضه پزشکی زمینه‌ای داشته باشد، باید قبل از مصرف هرگونه داروی مسکن با پزشکتان صحبت کنید.
اگر در هر یک از شرایط زیر هستید، قبل از اینکه دارو تجویز شود موضوع را به پزشکتان اطلاع دهید:
- در حال تلاش برای باردار شدن
- باردار
- در حال شیردهی
هشدارهایی در مورد سایر داروها
داروهایی وجود دارد که عملکرد ناپروکسن را مختل می‌کنند. در صورت مصرف داروهای زیر، موضوع را به پزشکتان اطلاع دهید:
- سایر داروهای ضدالتهاب مثل آسپرین یا ایبوپروفن
- داروهای رقیق کننده خون مثل وارفارین یا ریواروکسابان
- استروئیدها، مثل پردنیزولون
- داروهایی که باعث می‌شوند بیشتر ادرار کنید (داورهای ادرارآور) مثل فوروسمید
- داروهای درمان مشکلات قلبی و فشار خون بالا
- داروهای ضدافسردگی مثل سیتالوپرام
- داروهای مورد استفاده برای درمان روماتیسم مفصلی مثل متوترکسات
ایمنی دارویی
در صورت مصرف هرگونه داروی دیگری از جمله داروهای گیاهی، ویتامین‌ها یا مکمل‌ها، هنگام تجویز یا خرید دارو، موضوع را به پزشکتان یا مسئول داروخانه اطلاع بدهید.
