توانبخشی و مراقبت پس از جراحی تقریباً به اندازه جراحی کمر برای تسکین کلی درد مهم است. توانبخشی و مراقبت پس از جراحی دیسک کمر این امکان را برای ستون فقرات فراهم می‌آورد تا با شرایط جدید پشتیبانی و پایداری سازگار شود، عضلات اطراف آن تقویت شود و از آسیب دیدگی‌های آتی ستون فقرات پیشگیری شود. متخصص طب فیزیکی برنامه توانبخشی مفیدی را برای بیمار تهیه می‌کند تا بیمار به آرامی و به شیوه صحیح دوباره حرکت را از سر بگیرد و فعالیت‌های روزمره را بدون تحمل درد یا ناراحتی قبل از جراحی انجام دهد.
به خاطر داشته باشید که در دوران بازتوانی پس از جراحی باید هشدارهای بدن را جدی بگیرید و به دقت از راهنمایی‌های جراح پیروی کنید. حتی اگر شرایط بیانگر موفقیت کامل عمل باشد، باز هم در دوران بهبود کاملاً احتیاط کنید و مراقب باشید تا با سهل‌انگاری نتیجه عمل به خطر نیفتد. صرف این که مشکلی در ستون فقرات حس نمی‌کنید، به این معنا نیست که عضلات آماده حرکت کردن و بالا رفتن هستند. از یاد نبرید که از ماه‌ها یا سال‌ها پیش از جراحی نمی‌توانستید فعالیت‌های روزمره را انجام دهید. بنابراین به عضلات خود استراحت بدهید و به تدریج به روال معمول برگردید.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#efd8a2″]
اگر به دنبال برنامه‌ای مناسب و موثر برای توانبخشی عضلات کمر خود بعد از جراحی کمر هستید، به یک متخصص طب فیزیکی مراجعه نمایید. متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی با استفاده از روش‌های گوناگون نظیر ورزش قادر به بازگرداندن توان و کارایی عضلات کمر می‌باشند.
در کلینیک تخصصی طب فیزیکی دکتر فلاح برنامه توانبخشی بعد از جراحی کمر شامل ورزش‌هایی مخصوص و نکاتی پیرامون نحوه صحیح انجام امور روزانه مانند خوابیدن، نشستن و راه رفتن زیر نظر متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی ارائه می‌گردد. برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره 03136252857 تماس حاصل فرمایید.[/alert]
هدف از تقویت عضلات در دوران مراقبت پس از جراحی کمر
در بسیاری از برنامه‌های توانبخشی و مراقبت پس از جراحی کمر به حرکت و تقویت عضلات مرکزی اهمیت بسیار داده می‌شود. با توجه به این که دوران نقاهت جراحی ستون فقرات را پشت سر می‌گذارید، شاید این تاکید بر توانبخشی عضلات مرکزی به نظرتان غیرعقلانی و غیرضروری بیاید.
هدف از تقویت عضلات مرکزی پس از جراحی کمر این است که همان طور که زخم جراحی التیام می‌یابد، حمایت از ستون فقرات نیز افزایش یابد. عضلات اطراف ستون فقرات نه تنها نظم و هم‌راستایی ستون فقرات را حفظ می‌کند، بلکه به تحمل وزن بدن نیز کمک می‌کند تا ستون فقرات به مرور زمان تحت فشار قرار نگیرد.
طب فیزیکی برای برخی بیماران بخشی از مراقبتهای پس از عمل دیسک کمر است و بیمار باید به صورت هفتگی به متخصصی مراجعه کند که با آموزش حرکات اصلاحی خاص و نظارت بر انجام آنها ظاهر و عملکرد ستون فقرات را تحت نظر بگیرد و برنامه منحصر به فردی را متناسب با نیازها و ضروریات دوران نقاهت تهیه کند. به برخی بیماران نیز مجموعه نرمش‌های روزانه و حرکات کششی برای تمرین در منزل آموزش داده می‌شود.
مراقبتهای مهم پس از عمل دیسک کمر
باید به خاطر بسپارید که توانبخشی و مراقبت بعد از جراحی کمر برای تمام بیماران یکسان نیست. بیمارانی که تحت جراحی کمر به روش قدیمی باز و تهاجمی، شامل فیوژن ستون فقرات یا لامینکتومی قرار گرفته‌اند، دوران بهبود طولانی‌تر و دشوارتری را نسبت به بیمارانی پشت سر می‌گذارند که عمل‌های بسته و با حداقل تهاجم را انتخاب کرده‌اند. در واقع دوران بهبود پس از جراحی‌های بسته برای اکثر بیماران بسیار کوتاه‌تر است و میزان رضایتمندی این گروه از بیماران بالاتر از بیمارانی است که جراحی باز را تجربه کرده‌اند.
دوران توانبخشی صرف نظر از نوع جراحی کمر، بخش مهمی از عمل است و نقشی انکارناپذیر در نتیجه نهایی جراحی دارد، البته که تنها عامل تاثیرگذار بر موفقیت نیست. بیمار در دوران بازتوانی باید با متخصص در تماس باشد تا مطمئن شود که روند بهبود بدون مشکل طی می‌شود. بیمار باید هر گونه درد یا ناراحتی را به پزشک اطلاع دهد تا پزشک تمرین‌های جایگزین و کشش‌های مناسب‌تری را توصیه کند و دوران بهبود بدون درد طی شود.
ورزش و حرکات اصلاحی
پل
نرمش‌های پل عضلات لگن، شکم و کمر را تقویت می‌کند و کمک می‌کند تا دوران بهبود راحت‌تری داشته باشید. به پشت دراز بکشید، زانوها را خم کنید و کف پاها را روی زمین بگذارید. بازوها را به راحتی کنار بدن دراز کنید.
لگن را آن‌قدر از روی زمین بلند کنید تا بدن صاف شود. چند ثانیه در این حالت بمانید، سپس لگن را پایین بیاورید. این حرکت را 10 بار انجام دهید، سعی کنید آن را سه مرتبه پشت سر هم انجام دهید.
پس از آن که قوی‌تر شدید، حرکت دشوارتر پل با یک پا را انجام دهید. یک پا را صاف نگه دارید و آن را همزمان با بلند کردن لگن بالا ببرید. همچنین می‌توانید کف پا را روی سطحی ناپایدار، مانند توپ ورزشی بگذارید. این تصورات شما است که دامنه انتخاب‌تان را محدود می‌کند.
سگ پرنده
نرمش سگ پرنده علاوه بر تقویت عضلات مرکزی، عضلات شانه را نیز به کار می‌گیرد. چهار دست و پا روی زمین قرار بگیرید. زانوها و مفصل‌های ران را در امتداد یک خط قرار دهید و دست‌ها را دقیقاً زیر شانه‌ها بگذارید.
کمر و پشت بدن را صاف نگه دارید، بازوی راست را صاف مقابلتان بالا ببرید و پای چپ را پشت سرتان بالا ببرید و صاف کنید. 3 ـ 2 ثانیه در این حالت بمانید، سپس به حالت چهار دست و پا برگردید. این حرکت را روی دست و پای مخالف نیز تکرار کنید. حرکت را 10 بار برای هر سمت انجام دهید، سعی کنید تمرین را سه مرتبه پشت سر هم انجام دهید.
پلانک
حرکت‌های پلانک را می‌توان به موازات قوی‌تر شدن عضلات مرکزی به راحتی تغییر داد. بدن را صاف نگه دارید و همان طور که به آرنج‌ها و پنجه‌ها تکیه زده‌اید، بدن را بالا ببرید. تا جایی که می‌توانید در این حالت بمانید و اجازه ندهید لگن پایین بیاید. حرکت را به تدریج طولانی‌تر کنید تا به زمان یک تا دو دقیقه برسید.
حالت خوابیده یا دراز کشیده
- اگر به پهلو می‌خوابید، برای جلوگیری از چرخش کمر، بالش بین زانوهایتان بگذارید. همچنین می‌توانید بالش استوانه‌ای مخصوصی را بالای لگن بگذارید تا از کمر حمایت کند و آن را در موقعیت خنثی نگه دارد.
- اگر به پشت می‌خوابید، بالش زیر سرتان بگذارید.
- برای راحتی بیشتر می‌توانید بالش زیر زانوهایتان بگذارید.
- چه به پهلو می‌خوابید، چه به پشت، ستون فقرات را در حالت خنثی نگه دارید و کمر را به جلو یا پهلو خم نکنید.
استحمام
- التیام یافتن کمر و تقویت و محکم شدن ساختارهای اطراف کمر فرایندی زمان‌بر است.
- تا 4 هفته پس از جراحی بهتر است دوش بگیرید، چون استحمام در وان فشار روی کمر را افزایش می‌دهد.
- اگر دچار ضعف پا هستید، وارد شدن به وان و خروج از آن برایتان دشوار خواهد بود. بهتر است از وسایلی مانند صندلی حمام و یا میله‌های اطراف وان استفاده کنید. اگر راجع به استفاده از وان نگرانی دارید، حتماً با متخصص کاردرمانی مشورت کنید.
- برای جلوگیری از کشش شدید گردن و کمر، هنگام شستن موها رو به دوش بایستید. بهتر است از سری‌های دوش با فشار پایین استفاده کنید.
- توصیه می‌کنیم تا زمان باز کردن بخیه‌ها و التیام یافتن زخم، یعنی تا چهار هفته، زخم جراحی را مدت زیادی در تماس با آب قرار ندهید.
لباس پوشیدن، اصلاح، آرایش کردن
- برای پوشیدن شلوار، جوراب و کفش بنشینید.
- برای بالا آوردن پا، مفصل ران و زانو را خم کنید. از کمر خم نشوید.
- هنگام اصلاح یا آرایش کردن زانوها را خم کنید تا همسطح روشویی قرار بگیرید یا اگر می‌خواهید روی چهارپایه بنشینید.
رانندگی
- درباره رانندگی با پزشک معالج مشورت کنید.
- به یکباره روی صندلی ننشینید و پایین نروید. برای سوار شدن ابتدا روی صندلی قرار بگیرید، سپس باسن را بچرخانید و پاها را بلند کنید و داخل ببرید.
- برای بستن کمربند ایمنی نچرخید.
- اگر شغلتان رانندگی است، حتماً موقعیتتان را هر 30 ـ 15 دقیقه یک بار عوض کنید.
بازگشت به محل کار
شیوه بازگشت به محل کار برای هر بیمار متفاوت از دیگری است و به سرعت و درجه بهبودی پس از جراحی و شغل بیمار بستگی دارد.
- حتماً قبل از بازگشت به محل کار با پزشک معالج مشورت کنید.
- تمامی جنبه‌های شغلی خود را ارزیابی کنید و از تکنیک‌های صحیح نشستن، ایستادن و بلند کردن اشیاء اطلاع حاصل کنید.
- مفصل‌های ران، شانه‌ها و پنجه‌ها را در یک راستا نگه دارید. در شرایطی بایستید که بتوانید تعادل خود را حفظ کنید.
- حین کار به خود استراحت دهید، موقعیتتان را عوض کنید و کمر و پشت بدن را بکشید.
- بهتر است فعالیت‌های شغلی خود را به تدریج به حد معمول برسانید، یعنی در ابتدا ساعت‌های کمتری کار کنید یا وظایف سبک‌تری انجام دهید.
- اگر مطمئن نیستید که آیا توانایی بازگشت به محل کار را پیدا کرده‌اید یا قادر به انجام وظایف معین هستید، با متخصص کاردرمانی مشورت کنید.
