مورتون نوروما یک تورم خوش‌خیم (غیر سرطانی) در امتداد یک عصب در پا است که احساس را از انگشتان پا منتقل می‌کند. دلیل اینکه عصب شروع به تورم می‌کند، ناشناخته است. اما هنگامیکه تورم شروع می‌شود، استخوان‌ها و رباط‌ها به اعصاب فشار آورده و موجب تحریک و التهاب بیشتر می‌شوند. این فرآیند باعث سوزش، بی‌حسی، سوزن سوزن شدن و سایر احساسات غیر طبیعی در انگشتان پا می‌شود. مورتون نوروما همچنین نوروم انگشتی، نوروم کف پا یا نوروم جلوی پا نامیده می‌شود.مورتون نوروما معمولا بین انگشتان سوم و چهارم ایجاد می‌شود. در موارد کمتری، این مورد بین انگشتان دوم و سوم ایجاد می‌شود. مکان‌های دیگر نادر هستند. همچنین پدیدار شدن مورتون نوروما به‌طور همزمان در هر دو پا نادر است. این وضعیت در زنان، احتمالا به‌دلیل پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند و پنجه باریک، نسبت به مردان رایج‌تر است. نوروم مورتون به خودی خود ناپدید می‌شود. معمولا، علائم بسته به نوع کفشی که می‌پوشید و زمانی که روی پاهای خود می‌ایستید ظاهر شده و ناپدید می‌شوند. گاهی علائم به‌طور کامل از بین می‌روند. بیش از 80% افراد مبتلا به نوروم مورتون به درمان محافظه‌کار پاسخ خواهند داد. برای اقلیت افرادی که علائم ناتوان کننده دارند، جراحی ممکن است یک گزینه باشد.
چرا دچار مورتون نوروما می‌شویم؟
دانستن علل مورتون نوروما به افراد کمک خواهد کرد که بدانند آیا مبتلا به این بیماری شده‌اند و اینکه آیا باید اقدامات بیشتری انجام دهند یا خیر. به‌طور خلاصه، مورتون نوروما به علت به هم فشردگی مزمن عصب، تروما (آسیب تصادفی به عصب)، فشار و تحریک، به خصوص با افزایش بیش از حد و یا خمیدگی بیش از حد انگشتان پا به بالا (بالا بردن انگشتان پا به سمت بالا)، پوشیدن لباس‌های تنگ، کفش‌های پاشنه بلند، و خمیدگی بسیار زیاد یا بیش از اندازه انگشتان پا به پایین (چرخش انگشتان پا به سمت پایین) ایجاد می‌شود.
- عصب متداولی که تحت تأثیر قرار می‌گیرد، عصب انگشتی است. در یک مطالعه، نوروم مورتون به‌علت تخریب یا نابودی اعصاب و شریان‌هایی است که از رشد بیش از حد بافت پیوندی (یا زخم) در ناحیه آسیب ایجاد می‌شود.
- نظریه دیگری در مورد علت مورتون نوروما، اختلال در اعصاب به علت انسداد یا زخم شریان‌هایی است که وظیفه تغذیه این اعصاب را به عهده داشته و منجر به ایسکمی (کم خونی موضعی) یا از دست دادن اکسیژن در این اعصاب می‌شوند.
نوروم مورتون، که در پایه انگشتان سوم و چهارم رخ می‌دهد نوروم کف پا یا نوروم انگشتی، نیز نامیده می‌شود. این نام موقعیت آن را در ساختمان پا بین استخوان‌های کف پا (استخوان از انگشتان تا ناحیه نیمه پا) توصیف می‌کند. تقریبا پنج زن به یک مرد دارای نوروم مورتون بوده و معمولا در میان سنین 15 تا 50 سال این بیماری وجود دارد.
نشانه‌های این بیماری کدامند؟
مهم ترین علائم مورتون نوروما عبارت اند از:
یک درد متناوب در انگشتان پا که در حملات فردی رخ می‌دهند، احساس می‌شود
یکی از علائم اصلی نوروم مورتون، دردهای متناوب است که هر هفته در دو حمله اتفاق می‌افتد و پس از آن برای مدت زیادی (حدود یک سال) وجود ندارد. این دردهای مکرر در انگشتان به علت تحریک عصب آسیب دیده، معمولا به دلیل تحمیل وزن اتفاق می‌افتد. ویژگی‌های دیگر این درد عبارتند از:
- درد از قسمت کروی به پنجه یا پا گسترش می‌یابد. حملات درد می‌تواند از چند دقیقه تا چند ماه، با مدت زمان طولانی بدون علائم، طول بکشد. در طول این حملات، ناحیه نوروما با لمس دردناک می‌شود. مناطق آسیب‌دیده احتمالا بین انگشتان دوم و سوم پا، یا بین انگشتان سوم و چهارم خواهد بود.
- درد متناوب بوده و با پیاده‌روی، دویدن، چمباتمه زدن، ایستادن به‌طور کامل بر روی انگشتان پا، و پوشیدن کفش‌های تنگ و پاشنه بلند، بدتر می‌شود. اگر نوروما به اندازه کافی باشد، درد در طول راه رفتن طبیعی نیز بروز خواهد کرد.
احساس سوزن شدن یا بی‌حسی
با مورتون نوروما، اغلب سوزن سوزن شدن، سوزش، یا بی‌حسی در ناحیه آسیب دیده، گاهی اوقات همراه تیر کشیدن که از همان منطقه شروع می‌شود، نیز وجود دارد.
- تیر کشیدن، احساس سوزن سوزن شدن، سوزش، یا بی‌حسی، همه علائم عصب آسیب دیده هستند.
- احساسات سوزش و سوزن سوزن شدن شبیه به احساس “گز گز کردن” در منشا نوروما است.
چیزی را در داخل قسمت کروی پا احساس می‌کنید
با این نوع از نوروما، اغلب حس می‌شود که چیزی درون قسمت کروی پا وجود دارد. بیمار کفش خود را درآورده و پایی را که تحت تأثیر است جمع می‌کند و از اینکه چطور و چرا درد شروع می‌شود، متعجب است. این نیز حسی است که می‌تواند بیاید و برود، و برای مدت زمان طولانی ناپدید شود.
راه‌های تشخیص این بیماری توسط پزشکان
پزشکان برای تشخیص قطعی مورتون نوروما از راه‌های زیر استفاده می‌کنند:
ارزیابی فیزیکی
پزشک براساس ماهیت و موقعیت درد پای بیمار شک می‌کند که او مبتلا به نورومای مورتون است. او ممکن است سوالاتی در مورد کفش‌های بیمار بپرسد – اینکه او معمولا چه نوع کفش‌هایی را می‌پوشد و اینکه آیا این کفش‌ها پاشنه بلند و یا پنجه باریک هستند یا خیر. برای پی بردن به سایر علل درد پا، پزشک ممکن است سؤالاتی را درباره سابقه پزشکی بیمار، به‌خصوص تاریخچه آرتروز، مشکلات عصب و عضلات یا آسیب قبلی به پا یا ران، بپرسد.
معاینه پا
به منظور تأیید تشخیص، پزشک پاهای بیمار را معاینه خواهد کرد. او به دنبال مناطق حساس، متورم، بی‌حس، ضعف عضلانی و مناطق دارای حرکت محدود خواهد گشت. برای بررسی نوروم مورتون، پزشک دو طرف پای بیمار را فشار می‌دهد. فشار دادن باید نوروم را فشرده کرده و سبب درد معمولی او شود. در بعضی موارد، پزشک در ناحیه لبه بین انگشتان تحت تاثیر، متوجه بی‌حسی می‌شود. درد در دو یا چند نقطه از یک پا، مانند بین انگشتان دوم و سوم و انگشتان سوم و چهارم، به احتمال زیاد نشان‌دهنده التهاب مفاصل پاست تا مورتون نوروما.
آزمایشات تصویربرداری
بر اساس معاینات فیزیکی، پزشک معمولا می‌تواند نوروم مورتون را بدون آزمایش دیگری تشخیص دهد. یک اشعه ایکس از پا ممکن است دستور داده شود تا اطمینان حاصل شود که شکستگی تنشی استخوان وجود ندارد، اما نوروم واقعی را نشان نمی‌دهد. اگر تشخیص مشکوک باشد، پزشک ممکن است از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) پا استفاده کند.
مورتون نوروما را چگونه درمان کنیم؟
اگر مورتون نوروما دردناک باشد، پزشک معمولا درمان‌های محافظه کارانه را آغاز می‌کند، از جمله:
ارتوپدی
اکثر پزشکان درک می‌کنند که فعالیت پیاده‌روی به نحوی شرایط بیمار مبتلا به نوروما را وخیم‌تر می‌کند. آنها می‌دانند که ارتوپدی می‌تواند راه رفتن بیمار را تغییر دهد و اغلب برای درمان شرایط دیگری نیز که به‌نظر می‌رسد توسط راه رفتن فرد ایجاد یا تشدید شده است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.پزشک می‌تواند در تصمیم‌گیری در مورد اصلاح کفش، که اولین گام درمان است، به درمانگر کمک کند. کفش‌های با کفی نرم با پنجه پهن و پاشنه کوتاه (به عنوان مثال کفش ورزشی) توصیه می‌شود. کفش‌های پاشنه بلند، باریک و بدون پشتی نباید پوشیده شوند، زیرا شرایط را تشدید می‌کنند.گام بعدی مدیریت محافظه‌کارانه این است که محور سر استخوان‌های کف پا تغییر یابند. یکی از اقدامات توصیه شده این است که قسمت میانی سر استخوان کف پا در مجاورت نوروم بالا آورده شود تا از فشردگی و تحریک عصب انگشت پا جلوگیری شود. اغلب از یک پد کف پایی برای افزایش ارتفاع استفاده می‌شود. یک پد نمدی یا ژله‌ای در کفش بیمار برای رسیدن به ارتفاع مطلوب در بالای سر استخوان کف پا قرار داده می‌شود.
دارو
داروهای ضد التهاب می‌توانند در مراحل اولیه نروم مورتون مفید باشند، اما با پیشرفت آن در طول زمان، قادر به ارائه کمک مورد نیاز نیستند. بسته‌های دوزی پردنیزون نیز می‌توانند تسکین قابل ملاحظه‌ای را حتی در موارد متوسط تا پیشرفته فراهم کنند. متاسفانه با گذر بیمار از هر مرحله، التهاب ایجاد می‌شود، و بنابراین مقدار بیشتری از داروها مورد نیاز است، در حالی‌که منافع استفاده از این داروها کاهش می‌یابد. در مواردی که این بیماری در مراحل پیشرفته باشد، حتی داروهای بی‌حسی خوراکی نیز درد را کنترل نخواهند کرد. اغلب تمام عوارض جانبی شایع مسکن‌های درد، مشکل را پیچیده‌تر می‌کنند.
تزریق استروئید
تزریق کورتیزون به نوروم مورتون اغلب خط اول درمان است که توسط پزشکان توصیه می‌شود. اغلب کاهش درد قابل توجهی به‌طور موقت بلافاصله پس از تزریق مشاهده می‌شود. اگر چه این یک درمان نسبتا بی خطر است، اما واکنش‌های نادری مشاهده می‌شود که احتمالا بیشتر مربوط به مواد بیهوشی مورد استفاده در ترکیب آن است. به‌طور کلی هر بار که تزریق انجام می‌شود، اثر آن کمتر و مدت مزایای آن کاهش می‌یابد. از آنجایی که تزریق کورتیزون تنها التهاب و درد را پنهان می‌کند، به ندرت درمان دائمی مورتون نروما به حساب می‌آید.
فیزیوتراپی چگونه مورتون نوروما را درمان می‌کند؟
رویکرد محافظه‌کارانه برای درمان مورتون نوروما ممکن است از فیزیوتراپی در فرآیند درمان سود ببرد. مداخلات معمول در درمان مورتون نروما عبارتند از:
- تکنیک درمان دستی (MTT): درمان دستی از جمله ماساژ بافت نرم، ماساژ مالش عمیق، کشش دستی و حرکت دادن مفصل توسط پزشک برای بازیابی تحرک و محدوده حرکات پا و اعصاب.
- ورزش درمانی (TE): شامل تمرین‌های کششی و تقویتی برای به‌دست آوردن دامنه حرکت و تقویت پا و عضلات درگیر.
- بازآموزی عضلانی (NMR): برای بازگرداندن ثبات، بازآموزی اندام‌های پایینی و بهبود تکنیک و مکانیک حرکت (به عنوان مثال دویدن، پریدن، لگد زدن و یا گام برداشتن) در استفاده روزانه از اندام تحتانی درگیر. این ممکن است شامل استفاده از پد، بستن پا و تغییر کفش نیز باشد.
- روش‌هایی که می‌تواند شامل استفاده از اولتراسوند، تحریک الکتریکی، یخ، لیزر سرد و سایر روش‌ها برای کاهش درد و التهاب در پا و اعصاب باشد.
- برنامه خانگی که شامل تمرینات تقویتی، کششی و تثبیت و دستورالعمل‌هایی برای کمک به فرد در انجام کارهای روزانه و پیشبرد سطح بعدی عملکردی است.
ورزش درمانی چه تاثیری دارد؟
پشتیبانی مناسب قوس و همچنین تمریناتی که می‌تواند باعث کاهش فشار شود، می‌تواند به کاهش این مشکل کمک کند. برخی از ورزش‌های مفید برای درمان مورتون نوروما عبارت از:
کشش
کشش بافت همبند در پا می‌تواند فشاری را که روی نروم قرار می‌گیرد، کاهش دهد. تمام کشش‌ها باید حداقل 10 ثانیه اعمال شوند تا بهترین نتیجه را به‌دست آورند.
- برای انجام کشش دستی فاشیای پلانتار، پاشنه خود را در یک دست بگیرید. دست دیگر خود را زیر گودی پا و انگشتان قرار دهید. به آرامی پا و انگشتان خود را رو به بالا و به سمت ساق پای خود بکشید و با این کار کششی در کف پا ایجاد کنید.
- کشش دیوار همچنین می‌تواند به کم کردن بافت همبند کمک کند. رو به یک دیوار قرار گرفته و پاهای خود را به اندازه عرض شانه باز کنید. دست‌های خود را در ارتفاع شانه بر روی دیوار قرار دهید و پای راست خود را در حدود دو تا سه فوت عقب‌تر از پای چپ قرار دهید. در حالی‌که پاشنه خود را روی زمین نگه داشته‌اید، زانوهای خود را خم کرده و به دیوار بچسبانید.
- رول بطری هم می‌تواند سبب کشش پا شود و هم التهاب را کاهش دهد. با استفاده از یک بطری شیشه‌ای یا یک بطری پلاستیکی پر از یخ، بطری را در کف پای خود به عقب و جلو بکشید. بطری شیشه‌ای سفت و سخت است، بنابران مقاومت خوبی را فراهم می‌کند، در حالی‌که بطری پر از یخ سبب کاهش التهاب از طریق سرما می‌شود.
- کشش حوله یک تمرین کمکی کششی است. روی زمین بنشینید و پا را در مقابل خود دراز کنید. کف پای خود را در وسط یک حوله قرار دهید. هر دو سر حوله را گرفته و پای خود را به سمت ساق پایتان بکشید.
تقویت
ورزش تقویتی نیازی به تجهیزات اضافی ندارد. برای انجام این کار، انگشت شست خود را هدایت کرده و الگوی عدد 8 را با پای خود تکمیل کنید. پای خود را تا وسیع‌ترین محدوده حرکتی که قادر هستید، حرکت دهید. سایرتمرینات تقویتی عبارتند از:
- تمرین الفبا نیز نیاز به هیچ تجهیزاتی نداشته و می‌تواند در هر جایی انجام شود. انگشت شست خود را هدایت کنید وحروف الفبا را با پای خود در هوا بنویسید.
- مچاله کردن حوله دارای چند گزینه متفاوت است که می‌توانید آنها را امتحان کنید. یک حوله را به‌صورت صاف روی زمین قرار دهید. پای خود را در انتهای حوله که نزدیک به شما قرار دارد بگذارید. با استفاده از انگشتان پا، حوله را به سمت خود بکشید. برای دشوارتر کردن این کار، می‌توانید در انتهای دیگر حوله که از شما دورتر است، یک وزنه قرار دهید.
تمرینات تعادل
تعادل بهبود یافته سبب افزایش توانایی انجام فعالیت با بهبود بیومکانیک و یا حرکت مناسب می‌شود. این ممکن است فشاری را که بر روی نوروم ایجاد شده و سبب درد می‌شود، کاهش دهد. تمرینات تعادل عبارتند از:
- برای انجام تمرین تعادل یک پا، تا زمانی‌که می‌توانید بر روی یک پا ایستاده و تعادل خود را حفظ کنید. در نزدیکی دیوار و یا تکیه‌گاهی قرار گیرید تا اطمینان یابید در صورت لزوم می‌توانید برای حفظ تعادل از آنها کمک بگیرید. برای افزایش دشواری این کار، می‌توانید پای مخالف خود را حرکت داده و یا چشمان خود را ببندید. زمانی که تعادل شما افزایش می‌یابد، می‌توانید هر دو کار را به‌صورت همزمان انجام دهد.
- ورزش بالا بردن انگشت پا نیز دارای تنوعی است که می‌توانید امتحان کنید. درحالی‌که پاهای شما به اندازه عرض شانه‌هایتان باز است بایستید و بر روی انگشتانتان بلند شوید. شما می‌توانید برای افزایش دشواری، این کار را با چشمان بسته انجام دهید.
چه زمانی جراحی الزامی است؟
بهبود عصب‌های آسیب دیده یا ملتهب ممکن است چند ماه طول بکشد، حتی پس از اینکه مشکل اساسی برطرف می‌شود. اگر درد پس از چند ماه درمان محافظه‌کارانه ادامه پیدا کند، پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند تا نوروم را برداشته و یا فضایی را که عصب آسیب دیده در طول آن حرکت می‌کند، پهن‌تر نماید. این نوع جراحی معمولا تحت بیهوشی موضعی انجام می‌شود. اگر پزشک بخشی از عصب آسیب دیده را همراه با نوروم بردارد، ممکن است بیمار بی‌حسی دائمی بین انگشتان پا داشته باشد.
راه‌های پیشگیری از سوزش و گزگز بین انگشتان پا چیست؟
همیشه امکان جلوگیری از نوروم مورتون وجود ندارد. با این حال، فرد احتمالا می‌تواند با پوشیدن کفش‌های راحتی که دارای پاشنه‌های کوتاه، فضای زیادی برای انگشتان پا و پشتیبانی خوب قوس پا باشند، خطر را کاهش دهد.
“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.”
