خار پاشنه رسوب کلسیم است که منجر به بیرون زدگی استخوان زیر پاشنه پا(calcaneus) میشود. اگرچه خار پاشنه بدون درد است، اما میتواند باعث ایجاد درد پاشنه شود و به طور معمول نشان میدهد که ناهنجاری و مشکل اساسی در پاشنه پا وجود دارد. این عارضه غالباً با فاشیت پلانتار، التهاب دردناک باند فیبری (فانتزی پلانتار) که در طول کف پا جریان دارد و استخوان پاشنه را به انگشتان پا متصل میکند،همراه است. آخرین تکنولوژی بکاربرده شده در درمان خار پاشنه و درد پاشنه، شاک ویو تراپی است. دستگاه شاک ویو تراپی امروزه در کلینیکهای فیزیوتراپی موجود است. این یک درمان ملایم و در عین حال مؤثر برای خار پاشنه است، و طی چند جلسه حساسیت به صدمات بافت نرم را کاهش میدهد. این شیوه درمانی شامل استفاده ازامواج صوتی شاک ویو با انرژی زیاد (ESWT) بر روی سطح پوست است. امواج شاک ویو در سرعت بخشیدن و تسریع روند بهبودی، کاهش دادن شدت درد و افزایش فعالیت متابولیکی در محل دردنقش مهمی ر ا ایفا میکنند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر دربارهی شاک ویو تراپی خار پاشنه، سایر مدالیتههای فیزیوتراپی و یا رزرو نوبت در مطب دکتر سلمان فلاح با شماره تلفن 03136252857 تماس حاصل فرمایید.
علل خار پاشنه
خار پاشنه اغلب در اثر فشار مداوم بر روی عضلات پا و لیگامانها، کشش عضلات پلانتار و فشار و پارگی مکرر غشایی که استخوان پاشنه را پوشانده است ایجاد میشود. به طور معمول این نشان دهنده بیومکانیک غیر طبیعی یا متعاقب آن استرس و اضافه بار است. خار پاشنه به ویژه در بین افرادی که فعالیت آنها شامل مقادیر زیادی از دویدن و پریدن است، معمول است. عوامل خطرساز شایع در مورد خار پاشنه پا به شرح زیر است:
- ناهنجاریهای راه رفتن با فشار زیاد بر استخوان پاشنه، رباطها و اعصاب در نزدیکی پاشنه پا
- دویدن یا راه رفتن، به خصوص در سطوح سخت
- کفشهای نامناسب و یا بد پوشدن کفش ، به ویژه آنهایی که فاقد تکیهگاه مناسب هستند مانند ساق بلند ، صندلهای انگشتی ، دمپایی و حتی پای برهنه.
- اضافه وزن و چاقی
- افزایش سن، که باعث کاهش انعطاف پذیری فاسیای کف پا میشود و لایه چربی محافظ پاشنه را نازک میکند
- دیابت
- استفادهی بیشتر از یک پا در طول روز
- انفجارهای کوتاه مکرر فعالیت بدنی
- داشتن پاهای صاف یا قوس های بلند
اگر به هر دلیل دچار خار پاشنه شده اید، جای نگرانی نیست. آسیبهای مفصلی ممکن است برای هر فردی در طول زندگی اتفاق بیفتد. مهمترین اقدام، شروع درمان است. متخصصین فیزیوتراپی با بهرهمندی از درمان جدید شاک ویوتراپی خار پاشنه توانسته اند در بهبودی این عارضه به مراجعه کنندگان خود کمک کنند
علائم خار پاشنه
این عارضه اگر همراه با التهاب در نقطه تشکیل خار پاشنه باشد، میتواند منجر به درد موقتی یا مزمن – خصوصاً هنگام راه رفتن و یا دویدن شود. به طور کلی، علت درد خود خارپاشنه نیست بلکه آسیب بافت نرمی است که با آن ارتباط دارد. بسیاری از افراد درد خار پاشنه را مانند فرو کردن چاقو یا سنجاق پس از بلند شدن از رختخواب در صبح هنگام، کف پای خود احساس میکنند. این درد معمولاً پس از یک دوره فعالیت یا تحرک کاهش مییابد و تنها پس از یک دوره دیگر استراحت طولانی مدت یا تحمل وزن کم در طول روز دوباره برمی گردد. شاک ویو تراپی خار پاشنه در کاهش علائم و شدت درد پاشنه ناشی از این عارضه نقش مهمی را ایفا میکند. دربارهی اثر بخشی این درمان با پزشک خود مشورت کنید.
فواید شاک ویو تراپی خار پاشنه
از فواید اصلی شاک ویو تراپی خار پاشنه تسکین سریع درد و ترمیم تحرک (بازگشت مجدد به فعالیتهای روزمره) است. شاک ویو تراپی، علاوه بر اینکه یک درمان غیر جراحی و بدون نیاز به مسکن است، به عنوان یک روش ایده آل برای سرعت بخشیدن به بهبود و درمان شرایط مختلفی که باعث درد حاد یا مزمن می شود، نقش پررنگی دارد.درمان Shockwave شامل تحویل امواج فراصوت با شدت زیاد از طریق ابزار دستی است. در ابتدا از این روش درمانی برای کمک به از بین بردن سنگ کلیه، در معالجه معروف به لیتوتریپسی، از طریق کاربرد خارجی بر روی پوست استفاده میشد. اما امروزه این روش درمانی تغییراتی در بافتهای نرم پوست، عضلات و تاندونها را نشان میدهد كه منجر به استفاده از این روش برای تاندونها و سایر بافتهای نرم میشود.
درمان شوک ویو تاثیرات زیادی نیز در درمان اختلالات اسکلتی عضلانی دارد که باعث بهبود فوری علائم میشود و همراه با سایر روشهای درمانی میتواند تمام نشانههای بیماری را برطرف کند.
عملکرد شاک ویو تراپی چگونه است؟
استفاده از امواج ساک ویو باعث رهاسازی ماده P از وزیکولهای انتهایی اعصاب و در نهایت منجر به کاهش فوری درد میشود و این ماده P همچنین باعث رقیق شدن رگهای خونی (افزایش جریان خون) میشود و بهبودی بافت سریعتر رخ میدهد. اعصابی که باعث درد میشوند در این روش بی حس میشوند. بنابراین درمانی تقریباً بدون درد است.
طریقه گذاشتن شاک ویو روی بدن
درمان فقط چند دقیقه طول میکشد. بعد از گذشت چند روز، کاهش درد پاشنه وجود دارد. پزشک شما ابتدا درد را از طریق معاینه فیزیکی یا سونوگرافی مشخص میکند. سپس پزشک، منطقه درمانی را مشخص کرده و ژل تماسی را اعمال میکند. با استفاده از ابزار دستی، پزشک امواج شاک ویو را به آرامی تحویل میدهد.ESWT با موفقیت در پزشکی ورزشی و در تمرین روزانه فیزیوتراپی در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد. اثربخشی ESWT در بسیاری از مطالعات بالینی اثبات شده است. بدون عوارض منفی، تزریق یا داروهای قوی مورد نیاز، در هر زمان دوباره روی پاهای خود باز خواهید گشت.
پزشک به طور معمول درمان شاک ویو را با تمرینات ورزشی ترکیب میکند و از وسایل دیگری استفاده میکند که می تواند علت درد و شرایط بعدی را برای اطمینان از بازگشت علائم نشان دهد. این ممکن است شامل توصیههایی از جمله پوشیدن کفش مناسب، استفاده از اسپلینت و بندهای ورزشی و یا چند گزینه دیگر باشد.
چند جلسه شاک ویو تراپی لازم است؟
معمولاً بیماران 2-3 جلسه برای درمان خار پاشنه نیاز دارند. بیماران معمولاً بهبود فوری از موج شاک ویو را تجربه میکنند .اگرچه به نظر نمیرسد در چند هفته بعد از اولین و آخرین درمانها هنگام بهبودی، تأخیر در شروع تسکین درد ایجاد شود.
آیا علاوه بر شاک ویو تراپی خار پاشنه درمان دیگری برای این عارضه وجود دارد؟
پاسخ این سوال بلی است. علاوه بر شاک ویو تراپی خار پاشنه روشهای درمانی زیر نیز به صورت جداگانه و یا ترکیبی میتواند در روند بهبودی موثر باشد:
پوشیدن اسپلیت در شب و یا استفاده از واکر
پزشک ممکن است هنگام خواب، یک اسپلینت مناسب برای کف پا به بیمار توصیه کند. این امر تاندونهای پلانتار فاشیا و آشیل را در وضعیت طولانی مدت یک شبه نگه میدارد.
کفی طبی
پزشک ممکن است برای کمک به توزیع فشار بیشتر روی پاها و تحریک عضلات کوچک پا، از آرتزهای مخصوص آماده و یا سفارشی برای وضعیت پای بیمار را تجویز کند. داشتن یک تحلیل و ارزیابی دقیق راه رفتن برای به دست آوردن بهترین نتیجه از درمان ارتزوتیک سفارشی بسیار مهم است.
ليزر كم توان
لیزر درمانی از انرژی نوری برای تحریک سلولها استفاده و به آنها در عملکرد بهینه کمک کرده و به نوبه خود روند بهبود را ترغیب میکند. هنگامی که فوتونها بافتهای آسیب دیده را پیدا کردند، سلول ها را تحریک و انرژی میدهند تا با سرعت بسیار چشمگیری ترمیم و تقویت شوند. در لیزر درمانی بعلت تولید کلاژن، رباطها و بافتها قویتر از بهبود طبیعی اتفاق میافتد. در برخی از موارد از لیزر درمانی در کنار شاک ویو تراپی خار پاشنه استفاده میشود.
فشرده سازی با پوشیدن جوراب های طبی
پزشک فواید پشتیبانی، فشرده سازی افزایش گردش خون و ثبات ارائه شده توسط جوراب فشرده سازی را نیز در نظر دارد. دربارهی اینکه جورابهای طبی چه موقع و چند ساعت از روز پوشیده شود از پزشک خود سوال کنید. بسته به شدت خار پاشنه ممکن است برای هر بیمار متفاوت باشد.
نوارهای طبی
نوارهای کشی حرفهاي كه بوسيله پزشك اعمال ميشود، فوري علائم را از بيماري هاي ناشي از Plantar Fasciitis يا خار پاشنه فراهم ميآورد. غالباً این روش برای کاهش درد و جلوگیری از بروز مشکلات بعدی و وخیم تر بسیار موثر است.
داروها، تزریق درمانی و جراحی
در صورتی که شدت درد بیمار بیش از معمول و یا به نوعی آزار دهنده باشد از دارو و تزریقات داخل مفصلی برای آرام کردن بیمار استفاده میشود . در موارد نادری جراحی لازم است.
چگونه می توان جلوی درد پاشنه و خار پاشنه پا را گرفت
در اینکه مدالیتههای فیزیوتراپی از جمله شاک ویو تراپی خار پاشنه بخش عمده ای از درمان شکی نیست. اما باید در نظر داشت که رعایت مواردی که از این عارضه پیشگیری کند نیز مهم است. برای پیشگیری مجدد خار پاشنه موارد زیر موثر شناخته شده اند:
- حفظ وزن سالم به منظور به حداقل رساندن استرس در فاسیا های پلانتار.
- انتخاب کفشهای مناسب پا. از پوشیدن کفش پاشنه بلند و یا کفی تخت خودداری کنید. خرید کفش با پاشنه کم تا متوسط ، پشتیبانی خوب و جذب قوس بهترین گزینه است. پابرهنه، مخصوصاً روی سطوح سخت راه نروید.
- کفشهای فرسوده خود را دور بیاندازید. پیشگیری بهتر ازدرمان است. قبل از اینکه کفش به پای شما آسیب برساند آن را جایگزین کنید. اگر با کفش خود زیاد راه میروید و یا دونده هستید، کفش خود را بعد از حدود 650 کیلومتر استفاده تعویض کنید.
- فعالیت را به آرامی شروع کنید. قبل از شروع هرگونه فعالیت یا ورزش، گرم شوید و برنامه ورزشی جدید را به آرامی شروع کنید.
- انجام تمرین قبل از مسابقه برای اطمینان از آمادگی برای بازی لازم است.
- زمان کافی برای بازیابی بین تمرین یا جلسات تمرین داشته باشید.
- بررسی محیط ورزشی در معرض خطرات مهم است.
- تا حد امکان از پاهای برهنه یا کفشهای غیرمجاز مانند دمپایی و ساق بلند خودداری کنید.